تحلیل لثه (gum recession)
تحلیل لثه یا پسروی لثه، فرایندی است که در آن خط لثه از موقعیت طبیعی و همیشگی خود عقب نشینی کرده که اگر این عقب نشینی ادامه داشته باشد، باعث نمایان شدن ریشه دندان خواهد شد. این اتفاق می تواند برای سلامتی دندان و دهان خطرساز باشد. زیرا، این اتفاق بهترین موقعیت را برای فعالیت و رشد باکتری ها و ایجاد عفونت فراهم می سازد و حتی جدی نگرفتن آن می تواند منجر به لق شدن و افتادن دندان شود. در این مقاله با ما همراه باشید تا با روش های تقویت لثه، درمان تحلیل لثه و عوامل بروز آن آشنا شوید.
تقویت لثه تحلیل رفته
با شناخت عوامل بروز تحلیل لثه و برطرف کردن آن ها می توان گام نخست را برای تقویت لثه تحلیل رفته برداشت. این عوامل شامل:
- سفت مسواک زدن
مسواک زدن سفت، علاوه بر آسیب به مینای دندان، باعث تحلیل لثه نیز خواهد شد. بنابراین برای حفظ سلامتی دندان توصیه می شود علاوه بر مسواک زدن ملایم؛ از مسواک با زبری متوسط(medium) استفاده کنید.
- بهداشت ضعیف دندان و دهان
مسواک زدن منظم و همیشگی، بهداشت دهان و دندان شما را تضمین نمی کند. بلکه این روش مسواک زدن است که بهداشت و سلامت دهان و دندان شما را تعیین می کند. افراد بسیاری هستند که علیرغم مسواک زدن مداوم، دچار تحلیل لثه می شوند.
- مصرف دخانیات
استعمال دخانیات از جمله سیگار، چسبندگی پلاک ها به دندان و خط لثه را به طور فزاینده ای افزایش می دهد. بنابراین با ترک کردن مصرف دخانیات، می توان؛ به تقویت لثه کمک فراوانی کرد.
- ژنتیک
تحقیقات نشان داده است که در این بیماری نیز مانند سایر بیماری ها مثل دیابت، عوامل ژنتیکی می تواند تاثیرگذار باشد. حدود 30% افراد جامعه مستعد تحلیل لثه هستند.
- تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی در زنان مثل بارداری و یائسگی می تواند لثه ها را حساس کند و در معرض پسروی قرار دهد.
- بیماری های لثه
التهاب لثه و عفونت های ناشی از تجمع میکروب ها و پلاک ها می تواند بافت لثه را از بین ببرد و سبب عقب نشینی آن شود.
- دندان قروچه
به هم ساییده شدن دندان ها و فشار ناشی از آن می تواند عقب رفتن لثه ها را تسریع کند.
گام بعدی برای تقویت لثه تحلیل رفته، اصلاح رژیم غذایی است. یعنی غذا هایی که برای سلامت لثه مضر هستند را حذف کنیم. اسنک های شیرین، نوشابه و آدامس سبب فعالیت باکتری های دهان خواهند شد. خوراکی هایی مانند چیپس و میوه های خشک که به دندان می چسبند، اگر به درستی پاک نشوند، به تحلیل لثه کمک خواهند کرد.
- غذا های حاوی کلسیم مثل لبنیات، سبزیجات، هوموس و میوه های تازه؛ همگی برای سلامتی دهان و دندان مفید هستند.
- بعد از خوردن غذا های شیرین، حتما دهان خود را با آب بشویید یا نیم ساعت پس از آن مسواک بزنید.
درمان تحلیل لثه
روش درمان تحلیل لثه با توجه به میزان عقب نشینی آن می تواند متفاوت باشد که معمولا موارد خفیف با روش های غیرجراحی، درمان می شوند. اما با این حال درمان اصولی و اساسی آن نیازمند عمل جراحی می باشد. در این قسمت با روش های با جراحی آشنا خواهیم شد که شامل :
- جرم گیری و تسطیح ریشه فلپ(root planing)
در صورتی که عقب نشینی لثه پیشرفت چشمگیری نکرده باشد، با جرم گیری و تمیز کاری عمقی دندان، این مشکل برطرف می شود. در این روش، پزشک لثه را کمی برش می دهد تا میکروب ها و پلاک های جمع شده در زیر خط لثه را تخلیه کند و پس از ضدعفونی ناحیه مورد نظر، فلپ را به محل قبلی خود بر می گرداند و بخیه می زند تا دوباره فضای اطراف دندان را در بر بگیرد. همچنین برای سرعت دادن به روند بهبود، احتمال دارد بعد از جراحی، آنتی بیوتیک هم تجویز شود.
- جراحی بازسازی استخوان
اگر استخوانی پشتیبانی کننده دندان است، به خاطر پسروی لثه صدمه دیده باشد، جراحی بازسازی استخوان صورت می گیرد. در این روش پس از تمیز کردن زیر خط لثه، مواد بازسازی کننده مثل غشا و پروتئین های مخصوص در ناحیه مورد نظر، برای کمک به ترمیم استخوان آسیب دیده، جایگذاری می شوند و بعد از آن، فلپ را به جای اولیه خود بر می گردد و بخیه می خورد.
- پیوند لثه
این روش، معمول ترین و ماندگار ترین، راه درمان می باشد. در این روش، یک قسمت کوچک از پوست سقف دهان برداشته خواهد شد تا با سلول های تحلیل رفته لثه جایگزین شود. بعد از اتمام عمل پیوند، پوست سقف دهان به محل قبلی خود بر می گردد و بخیه زده می شود.
درمان لثه تحلیل رفته بدون جراحی
همانطور که در قسمت قبل گفته شد، درمان های بدون جراحی، فقط برای پسروی های خفیف کاربرد دارند که روش های آن شامل :
- آنتی بیوتیک های موضعی
گاهی اوقات پریودنتیست(دندانپزشک متخصص لثه) برای از بین بردن باکتری های بیماری زا، از برخی آنتی بیوتیک های موضعی کمک می گیرد و آن را زیر خط لثه تزریق می کند.
- باندینگ دندان
در برخی مواقع می توان قسمت تحلیل رفته لثه را با رزین های کامپوزیت همرنگ دندان پوشش داد که نتیجه آن کمتر دیده شدن ریشه دندان و کاهش حساسیت و خطر آسیب دیدگی خواهد بود.
- ارتودنسی
به هم ریختن تراز دندان ها می تواند تحلیل لثه را به همراه داشته باشد. در این مواقع استفاده از بریس ارتودنسی ضروری است. وقتی که دندان ها در ردیف مناسب قرار گرفتند، رفته رفته حاشیه لثه خود را اصلاح می کنند.
درمان خانگی تحلیل لثه
علاوه بر روش های درمانی که پیش تر درباره آن صحبت شد؛ روش هایی نیز برای درمان خانگی تحلیل لثه در مراحل ابتدایی وجود دارد. اما باید در نظر داشت که این روش ها بیشتر نقش پیشگیری را بازی می کند تا درمان که در ادامه به بررسی چندین مورد از این روش ها خواهیم پرداخت.
درمان تحلیل لثه با زردچوبه
زردچوبه به دلیل وجود یک آنتی اکسیدان قوی به نام کورکومین دارای خواص و فوایدی فراوانی مثل ضد عفونی کنندگی، ضد باکتریایی، ضد سرطان، ضد التهابی بودن برخوردار می باشد. بنابراین جهت بالا بردن بهداشت دهان و دندان از زمان های قدیم مورد استفاده قرار گرفته است. به این ترتیب می توان از زردچوبه جهت جلوگیری از پیشرفت مریضی تحلیل لثه استفاده کرد و در کنار درمان های تخصصی هم، از آن کمک گرفت.
روغن کنجد
روغن کنجد خاصیت ضد باکتریایی و ضد التهاب دارد. بنابراین برای کنترل بیماری های لثه نیز می تواند مفید باشد. برای استفاده یک قاشق سوپ خوری از آن را برای چند دقیقه قرقره کنید تا دندان و لثه هایتان کاملا تمیز شود.
روغن درخت چای
روغن درخت چای هم؛ خاصیت ضد باکتریایی و ضد التهاب دارد و مانع از خونریزی لثه می شود. روزانه یک یا دو قطره از آن را روی مسواک بریزید و دندان خود را با آن مسواک بزنید.
نمک دریا
قرقره کردن روزانه آب نمک به مدت 15 ثانیه، تاثیر زیادی در کاهش درد و محکم کردن لثه دارد.
جمع بندی
تحلیل لثه یکی از بیماری های شایع و فراوان در حوزه دندانپزشکی است. شناخت عوامل بروز آن و روش های درمان خانگی، در وهله اول کمک شایانی به پیشگیری از این مریضی و تقویت لثه خواهد کرد. اما در صورت وقوع، روش های درمانی با جراحی و بدون جراحی برای برطرف کردن این مشکل وجود دارد که انتخاب روش بستگی به میزان پیشرفت بیماری خواهد داشت. اگر شما نیز دچار پسروی لثه شده اید، لطفا با مرکز دندانپزشکی آرام تماس بگیرید.
