بریج دندان یک پروتز ترمیمی ثابت برای جایگزینی یک یا چند دندانی است که افتاده باشد. ظاهر اندازه و عملکرد بریج مانند دندان های طبیعی فرد است و برای هر بیمار به صورت شخصی ساخته میشود. در وضعیتهای جدی تر شاید بیمار به بیش از یک بریج نیاز پیدا کند که این حالت را ساخت کامل نیز می‌نامند. اگر تعداد زیادی از دندان هایتان افتاده باشد ممکن است که با توصیه پزشک مبنی بر ساخت دندان مصنوعی مواجه شوید.
بریج دندان چیست؟
اگر یک یا چند دندانتان افتاده باشد، دندان پزشک می‌تواند با استفاده از بریج دندان شکاف ایجاد شده در دندانتان را بپوشاند. بریج دندان نوعی دندان مصنوعی است که با استفاده از دندان های دو طرف جایی که دندان افتاده است در دهان نصب میشود. اگرچه دندان مصنوعی را می‌توان از از مواد مختلفی مانند طلا ساخت اما اصولاً ماده استفاده شده در ساخت بریج دندان به منظور هماهنگی آن با دندان های طبیعی از جنس سرامیک خواهد بود.
چه زمان استفاده از بریج دندان ضروری میشود؟
تقریباً ۷۰ درصد بزرگسالان بین سنین ۳۵ تا ۴۴ سال حداقل یک دندانشان را به دلیل بیماری لثه، آسیب دیدگی، پوسیدگی یا خرابی ریشه از دست داده‌اند. اکثر دندانپزشک ها استفاده از بریج را در صورتیکه هنوز چند دندان دیگر در اطراف شکاف ایجاد شده داشته باشید در مقایسه با ایمپلنت توصیه می‌کنند. همچنین اگر به دلایل پزشکی قادر به استفاده از ایمپلنت دندان نباشید استفاده از بریج دندان توصیه میشود. اگر یک یا چند دندانتان را به دلایل زیر از دست داده باشید، ممکن است به بریج دندان نیاز پیدا کنید:
- پوسیدگی
- کشیدن دندان
- آسیب وارد شده به دندان
- بیماری لثه
- دلایل پزشکی یا مصرف دارو
- سن بالا
ظاهر بریج دندان چطور است؟
اکثر بریج های دندانی از سرامیک ساخته شده اند و برای نصب درون دهان به یک سازه فلزی یا تکیه گاه چسبیده میشود. بریج های دندانی دیگر به صورت کامل از سرامیک ساخته شده که ترکیبی از سرامیک و مواد دیگری است که در ظاهر شبیه آن است. دندانپزشک یا متخصص دندان‌ساز قبل از جایگذاری بریج، بخشی از دندان های تکیه گاه – که یعنی همان دندان های دو طرف شکاف ایجاد شده در میان دندان هایتان را می‌تراشند.
در ادامه می‌توانید عکس بریچ دندان را مشاهده کنید:
چهار نوع بریج دندانی
بریج دندان سنتی
بریج دندان سنتیشکل سنتی بریج دندانی رایج‌ترین نوع بریج را تشکیل می‌دهد که از سرامیک، سرامیک متصل به فلز یا بریج دندانی کاملاً فلزی مانند طلا ساخته می‌شوند. این بریج ها یک دندان مصنوعی (پونتیک) نیز در خود جای می‌دهند که توسط دندان های طبیعی فرد در دو طرف به عنوان تکیه گاه در سر جای خود قرار می‌گیرد. دندانپزشک در طول این فرآیند قالب دو دندان کنار شکاف ایجاد شده در میان دندان هایتان را روی بریج ساخته شده پیاده میکند تا مطمئن شود که بریج به درستی در جای خود قرار می گیرد. بریج های دندانی سنتی ابزار بادوام، قوی و طولانی مدتی محسوب می‌شوند که البته برای موفقیت و و دوام هر چه بیشتر به مراقبت مناسب نیاز دارند. البته این را هم باید متذکر شویم که آنها تنها برای بازیابی دندان های عقبی استفاده میشود.
بریج دندانی کانتیلور
این شکل از بریج دندانی مشابه با بریج دندانی سنتی است و از ترکیب سرامیک متصل به فلز تشکیل شده است. تکیه گاه بریج کانتیلور باید یک دندان طبیعی باقیمانده در مجاورت دندان افتاده باشد. در کانتیلور یک روکش دندانی یعنی دندان مصنوعی بر روی دندان ناسالم دو طرف قرار می‌گیرد. این نوع از دندان معمولاً برای بازیابی دندان های جلویی مورد استفاده قرار می گیرند، چراکه بریج دندانی کانتیلور از قدرت کافی برای پشتیبانی از دندان های آسیاب بین دندانهای عقبی برخوردار نیست.
بریج دندانی بدون تراش
بریج مریلند یا بریج دندانی بدون تراش که به آن بریج چسبان نیز گفته میشود، روش کم تهاجم تری نسبت به بریج سنتی محسوب می‌شوند و از یک پونتیک یا دندان مصنوعی با تکیه گاه قاب فلزی تشکیل شده است. جنس بریج مریلند یا بریج بدون تراش از سرامیک است که رنگ تقریباً یکسانی با دندان های طبیعی دارند. این بریج ها دارای باله هایی هستند که به دندانهای مجاور چسبیده می‌شوند و همین موضوع باعث میشود که این بریج در جای خود ثابت بماند؛ امروزه این باله ها نیز به جای استفاده از فلز از جنس سرامیک ساخته می شوند. برای کارگذاشتن بریج بدون تراش و با توجه به آن که باله های آن به پشت دندان های جلویی دو طرف شکاف می‌چسبند، این روش به تراش بسیار کمتری نسبت به شکل های دیگر نیاز دارد. انواع دیگر بریج های دندانی قبل از کارگذاشتن به تراشیدن بخش بیشتری از دندان نیاز پیدا خواهد کرد. مریلند همچنین برای بازیابی دندان پیشین مورد استفاده قرار می‌گیرند و به ندرت از بریج مریلند برای بازیابی دندان های آسیاب استفاده می‌شوند، چرا که دندانهای آسیاب نقش مهمی در جویدن و گاز زدن اشیا دارد و همین مسئله باعث میشود که بریج مریلند به آسانی لق شود.
مزایای بریج دندانی چیست؟
بریج ها می‌توانند:
- لبخندتان را به شما باز گرداند
- توانایی جویدن و صحبت کردن به شکلی ساده را به شما برمی‌گرداند
- شکل صورت تان را حفظ می‌کنند
- با جایگزینی دندانی که از دست داده اید نیروی ناشی از جویدن را به صورت متوازن در میان دندان هایتان پخش می‌کنند
- از جابجایی دندان های دیگر به دلیل وجود جای خالی در فک جلوگیری می کند.
روند کارگذاشتن بریج دندان: گام به گام
کارگذاشتن بریج دندانی به دو جلسه تقسیم‌بندی میشود:
- آماده سازی دندان و بریج موقت
در طول این جلسه ملاقات یک بی حسی موضعی تزریق میشود که تضمین کننده راحتی بیمار و کاهش درد در حین فرایند است؛ سپس دندانپزشک تکیه‌گاه را شکل می‌دهد تا به وضعیت دلخواه در بیاید. تمامی دندانهای تکیه‌گاه مشابه به روکش دندانی آماده سازی میشود، این بدان معناست که تمامی مینا و قسمتهای اضافی دندان برای فراهم کردن مسیر نصب دندان دیگر برداشته میشود. بعد از شکل دهی به دندان ها از آنها قالب گرفته میشود و برای ساخت بریج دندانی مخصوص فک شما به آزمایشگاه ارسال میشود. در طول مدتی که بریج دائمی در حال آماده‌سازی است، دندانپزشک یک بریج موقت بر روی دندانهای تکیه‌گاه و قسمت خالی موجود در فک قرار می‌دهد. اگر دندانهای کناری از قدرت کافی برای ایفای نقش تکیه گاه بریج برخوردار نباشند می‌توان از ایمپلنت دندانی که در استخوان فکتان قرار می‌گیرد، استفاده کرد.
- بریج دائمی: وقتی بریج دائمی آماده میشود، جلسه دوم ملاقات با دندانپزشک را ترتیب خواهید داد. دندانپزشک در این جلسه بریج موقت را برداشته و دندانتان را تمیز میکند؛ اگر حساسیت یا دردی وجود داشته باشد، قبل از برداشتن بریج موقت از بی حسی موضعی استفاده خواهد شد. دندانپزشکتان همچنین برای اطمینان از تناسب بریج و دندانهایتان از تصاویر اشعه ایکس استفاده خواهند کرد. سپس بریج و دندان ها با استفاده از چسب مخصوص دندان به همدیگر چسبانده خواهد شد.
نگهداری از بریج دندانی
در اینجا چند نکته برای حفظ ظاهر و کلیت بریج دندانی به بهترین شکل گفته خواهد شد.
بهداشت دهان
روتین مراقبتی بعد از نصب بریج و روکش دندانی مشابه است؛ با این حال بعد از نصب بریج دندان موقت، روشهای حفظ حداکثری بهداشت دهان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار خواهد بود. نطافت قسمتی که پونتیک یا دندان مصنوعی بر روی لثه قرار می‌گیرد بسیار دشوار خواهد بود، همین موضوع می‌تواند منجر به تشکیل پلاک شود. به طور معمول از دهانشویه استفاده کنید و حداقل دو مرتبه در روز دندان هایتان را مسواک بزنید و زیر بریج را به صورت مرتب نخ دندان بکشید. این اقدامات التهاب را کاهش داده و از ایجاد حفرات در لبه بریج جلوگیری میکند. کشیدن نخ میان بریج نیز به ابزار مخصوص نخ دندان نیاز خواهد داشت.
وجود درد
بریج های دندانی سنتی، مریلند و کانتیلور را می‌توان از روشهای نسبتا بدون درد در نظر گرفت. بعضی افراد ممکن است با تورم لثه یا حساسیت آن مواجه شوند که در این حالت دندان پزشک استفاده از داروهای بدون نسخه مسکن درد مانند ایبوپروفن را توصیه میکند. بریج نصب شده بر روی ایمپلنت به یک جراحی کوچک نیاز پیدا خواهد کرد که می‌تواند منجر به حساسیت دندان، حساسیت لثه و تورم فک تا چند روز بعد از جراحی منجر شود.
خوردن
تا زمانی که دندانی دائمی شما آماده شود، دندان پزشکتان یک بریج دندانی موقت برای مراقبت از دندان های شکل داده شده بر روی آنها نصب خواهد کرد. در این دوره زمانی از خوردن یا جویدن موارد زیر پرهیز کنید:
- غذاهای چسبنده مانند آدامس یا آبنبات
- غذا های سخت مانند آجیل یا چیپس
- یخ
وقتی بریج موقت در دهانتان نصب شده، سعی کنید با سمت دیگر دهانتان غذا را بجوید.
معایب و خطرات جانبی بریج دندانی
- ظاهرش با ایمپلنت و دندان طبیعی کمی متفاوت است
- باید به صورت دوره ای تعویض شود
- بیشتر در معرض خرابی و پوسیدگی است
- به دندان های اطراف آسیب می‌رساند
هزینه بریج دندانی چقدر است؟
فاکتورها و پارامترهای زیادی بر روی هزینه بریج دندانی تاثیرگذار است که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تعداد دندان‌هایی که لازم است تا شکاف ایجاد شده در دندان هایتان را پر کند
- مواد استفاده شده مانند رزین، کامپوزیت، زیرکن یا آلیاژ فلزی پوشانده شده با رزین
- سختی جایگذاری بریج دندانی
- اقدامات درمانی دیگری که برای جایگذاری بریج دندانی مورد نیاز خواهد بود، مانند درمان بیماری لثه
- موقعیت جغرافیایی مطب
هزینه بریج دندانی به نوع بریج استفاده شده نیز بستگی خواهد داشت.
سوالات متداول
ماندگاری بریج های دندانی چقدر است؟
بریج های دندانی می‌تواند از ۵ تا ۱۵ سال و یا حتی بیشتر ماندگاری داشته باشند. با حفظ بهداشت مناسب دهان و مراجعه مرتب به دندانپزشک داشتن ماندگاری بیش از ۱۰ سال برای بریج غیر عادی نخواهد بود.
آیا خوردن غذا با داشتن بریج دندانی دشوار خواهد بود؟
جایگزینی دندانی که از دست داده اید با یک دندان مصنوعی یا بریج دندانی قاعدتاً باید فرایند خوردن غذا را برای بیمار ساده تر کند. تا زمانی که به حضور بریج دندانی در دهانتان عادت می‌کنید از غذاهای نرم که در اندازه های کوچک آماده شده باشد استفاده کنید.
آیا با داشتن بریج دندانی نحوه صحبت کردن متفاوت خواهد شد؟
زمانی که دندان تان را از دست داده باشید، صحبت کردن به صورت واضح می‌تواند دشوار باشد؛ اما استفاده از بریج دندانی مخصوصاً در دندان های جلویی که به صورت مناسب در سر جای خود نصب شده باشند می‌توانند به تکلم تان کمک کند.
بریج دندانی از چه تعداد دندان می‌تواند تشکیل شده باشد؟
پاسخ دادن به این سوال می‌تواند بسیار دشوار باشد، چون موقعیت های بسیار زیادی ممکن است در میان افراد مختلف رخ دهد. این مسئله به سن، فک و وضعیت دندان های کناری و همچنین فاکتور های بسیار زیاد دیگری که به آن اشاره کرده ایم بستگی دارد. بریج های دندانی چسبان معمولاً برای پوشش دادن یک دندان افتاده به کار گرفته می‌شوند. روش های سنتی می‌توانند بازه بزرگتری را به همراه بیاورند و حتی یکی از دندانپزشکهای ما ۶ عدد دندان مصنوعی را با کمک یک بریج و دو دندان تکیه گاه در دهان بیمار نصب کرد. اگر دنبال اطلاعات بیشتر هستید می‌توانید با ما تماس بگیرید تا درباره شرایط خاص خودتان باهم صحبت کنیم.
جای کدام دندان را می توان با بریج دندانی پر کرد؟
تقریباً می‌توان هرکدام از دندان هایی که از دست رفته باشد را با استفاده از بریج دندانی جایگزین کرد. البته جایگزینی دندان های جلویی در این روش ساده تر است.
چطور می‌توان بریج دندانی ثابت را تمیز کرد؟
اگر بریج دندانی به دندان های هر دو طرف متصل شده باشند به شکل معمولی نمی‌توانید میان آن ها را نخ دندان بکشید. بهترین چیز در این حالت نظافت زیر بریج دندانی با استفاده از مسواک ها یا نخ دندان های مخصوص است. اگر بریج دندانی بر روی یک دندان نصب شده باشد در این حالت می‌توانید از نخ دندان استفاده کرده و زیر بریج و همه قسمت ها را تمیز کنید. در هر صورت پیشنهاد ما آن است که هر چند وقت یکبار و به صورت مرتب برای حفظ بهداشت دهان و اطمینان از دوام هرچه بیشتر بریج به یک متخصص بهداشت دهان و دندان مراجعه کنید. اگر بهداشت دهان تان را در سطح خیلی خوب نگه دارید و به صورت مرتب به دندانپزشک برای ویزیت وضعیت آن مراجعه کنید، تقریباً می توانید مطمئن شوید که تا سالیان زیادی بریج دندانی خود را حفظ خواهد کرد.
آیا کارگذاشتن بریج دندانی دردناک است؟
روند جایگذاری بریج دندانی تقریبا یک فرآیند بدون درد است، چرا که دندانپزشک قبل از شروع کار یا جراحی از عامل بی حس کننده استفاده خواهد کرد؛ با این حال شاید بعد از از پایان یافتن اثر بی حسی با کمی درد مواجه شوید.
