کامپوزیت ونیر لایهی نازکی از جنس کامپوزیت یا رزین است که بخش جلویی دندان را میپوشاند و عیب هایدندان را برطرف میکند. کامپوزیت ونیر راهحلی نوآورانه برای ایجاد طرح لبخندی زیباست که نسبت به سایر تکنیکها و روشها، کم تهاجمی تر است. نکتهی قابل توجه در رابطه با روکش کامپوزیت ونیر این است که میزان مهارت و تجربهی دندانپزشک در اعمال این روش بسیار حائز اهمیت است.
کامپوزیت ونیر چیست؟
کامپوزیت ونیرها با پوشاندن سطح جلویی دندانها، بهمنظور بهبود ظاهر دندانها و ایجاد طرح لبخندی یکدست استفاده میشوند. در این روش از کامپوزیت رزینی که مادهای بادوام و همرنگ دندانهاست برای رفع مشکلات زیبایی دندانها و بمنظور اصلاح مواردی از قبیل شکستگی جزئی، سفیدکردن دندان، ترمیم موضعی و یا رفع عیوب کوچک دندان استفاده میشود. در استفاده از کامپوزیت ونیر نسبت به موارد استفادهی لمینت سرامیکی، اغلب تغییرشکل یا تراش بسیار جزئی بروی دندانها ( در صورت نیاز) اعمال میشود تا بتوان به نتایج مطلوب دست پیدا کرد که به همین دلیل بسیاری از بیماران، از این روش بخوبی استقبال میکنند. علاوه بر بهبود زیبایی ظاهری دندانها، کامپوزیت ونیرها میتوانند بسیاری از عیوب عملکردی دندان اعم از لبپرشدگی، شکستگیها و شکافهای جزئی بیندندانی و سایر موارد را اصلاح کنند.
انواع کامپوزیت ونیر
دندانپزشک به شما ۲ گزینه برای انتخاب نوع کامپوزیت توصیه خواهد کرد: کامپوزیت ونیر مستقیم و کامپوزیت ونیر غیر مستقیم.
کامپوزیت ونیرهای مستقیم
در کامپوزیت ونیر مستقیم، روکشی ساخته شده از مواد کامپوزیت رزینی بصورت مستقیم بروی دندان اعمال میشود. در تکنیک کامپوزیت ونیر مستقیم، کامپوزیتهای انتخابشده به صورت لایهلایه روی دندان قرار میگیرد.
در این تکنیک روند آمادهسازی دندانها توسط دندانپزشک برای استفاده از روکشها چندان طول نمیکشد و روش استفاده از آن نیز کم تهاجمی تر است.
کامپوزیت ونیرهای غیر مستقیم
تفاوت اصلی بین کامپوزیت ونیرهای مستقیم و غیرمستقیم، در فرایند اعمال آنهاست و نه مواد مورد استفاده برای روکشی دندان در این تکنیکها.
در روش کامپوزیت ونیر غیر مستقیم، دندانها طی همان روند آمادهسازی در تکنیک کامپوزیت ونیر مستقیم آماده میشوند، با این تفاوت که در روش کامپوزیت ونیر غیر مستقیم، روکشها در مطب دندانپزشک یا در آزمایشگاه دندانپزشکی ساخته میشوند.
تا زمانی که روکشهای غیرمستقیم دندانهای شما ساخته شوند، شما روکش موقت دریافت خواهید کرد. در ویزیت بعدی، کامپوزیت ونیرهای غیر مستقیم با استفاده از یک لایه چسب بروی دندانهای شما اعمال خواهند شد.
کامپوزیتونیرهای غیرمستقیم در مقایسه با کامپوزیتونیرهای مستقیم، مقاومت و دوام بیشتری در برابر ساییدگی و شکستگی دارند. با این حال، کامپوزیت ونیر غیرمستقیم هزینهی بالاتری نیز نسبت به کامپوزیت ونیرهای مستقیم دارند.
کاربردهای کامپوزیت ونیر
کامپوزیت ونیر برای آسیب دیدگی مینای دندان
اگر مینای دندان شما آسیبدیده باشد، یکی از معدود گزینههای شما استفاده از کامپوزیت ونیر است. کامپوزیت ونیر که بصورت لایهلایه بروی دندان اعمال میشود، پوشش مقاومی برای محافظت از مینای دندان آسیبدیده ایجاد میکند. مهمتر اینکه کامپوزیت ونیر به شما کمک میکند تا دندانهای طبیعی خود را حفظ کنید.
کامپوزیت ونیر برای بزرگتر کردن دندانها
اگر شما از نظر ژنتیکی دندانهای کوچکی دارید و این عامل موجب میشود که طرح لبخندی زیبا نداشته باشید، استفاده از کامپوزیت ونیر راه حلی عالی برای این مشکل شماست. رویکرد پیکرتراشی مورد استفاده در این روش، این امکان را به دندانپزشک میدهد تا طرح لبخندتان را متناسب با اهداف و خواستههای شما شکل دهد. با استفاده از این روش و بدون نیاز به تراش دندانها، شما طرح لبخندی زیبا خواهید داشت (درصورت استفاده از لمینت سرامیکی به تراش دندان نیاز خواهد بود).
کامپوزیت ونیر برای سفیدتر کردن دندانها
اگرچه همهی ما آرزوی داشتن لبخندی هالیوودی و زیبا را داریم اما این رویا به این راحتی هم میسر نمیشود. جدا از مواردی مانند سبک زندگی یا عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، ژنتیک نیز جزو فاکتورهایی است که ممکن است تغییر رنگ و زرد شدن دندانها را موجب شود و ما را از داشتن دندانهای سفید محروم کند.
اگر شما هم درگیر چنین وضعیتی هستید، میتوانید از کامپوزیت ونیر برای سفیدترکردن دندانهای خود استفاده کنید. این روش بدون درد میتواند لبخندی زیبا و دندانهایی سفید را برایتان به ارمغان بیاورد.
کامپوزیت ونیر برای ترمیم دندانهای فرسوده
اگرچه برخی از افراد ممکن است برای اصلاح و ترمیم دندانهای خود به روش باندینگ دندان روی بیاورند اما بسیاری از افراد نیز میتوانند برای این منظور از مزایای کامپوزیت ونیر بهرهمند شوند. اگر در گذشته عادات بدی داشتید که موجب تخریب دندانهای شما شده (مانند دندانقروچهکردن یا بازکردن بطری با دندان)، میتوانید با استفاده از کامپوزیت ونیر دوباره لبخندی زیبا داشته باشید.
صاف کردن و رفع بد فرمی دندانها با کامپوزیت ونیر
اغلب آرزو داریم که بتوانیم دندانهای کج و منحرف شده را بر خلاف درمان یکساله با بریس ارتودنسی، از طریق یک محلول در مدت زمان کوتاهتری اصلاح کنیم. خوشبختانه کامپوزیت ونیرها در این زمینه راه حلی عالی برای اصلاح ناهماهنگیهای جزئی دندانها هستند.
کامپوزیت ونیر برای رفع فاصله ی میان دندانها
وجود فاصله و شکاف در میان دندانها، بویژه در دندانهای جلویی، یکی از مشکلاتی است که اغلب افراد درگیر آن هستند. در حالی که برخی از افراد تمایل دارند این فاصلهی بین دندانهای خود را حفظ کنند،اما برای برخی دیگر، وجود این فاصله و شکاف بین دندانها آزار دهنده است و بر زیبایی لبخند، غذاخوردن و صحبتکردن آنها نیز تاثیر میگذارد. کامپوزیت ونیر برای رفع کردن و بستن این فاصلههای بیندندانی بسیار ایده آل هستند و زیبایی و عملکرد طبیعی دندانها را به شخص برمیگردانند.
کامپوزیت ونیر چه مزایایی دارد؟
کامپوزیت ونیرها جایگزین محافظه کارانهتری نسبت به لمینتهای سرامیکی هستند، برخی از مزایای ونیرها عبارتند از:
- بهبود ظاهر دندان با رفع لکهها، شکستگیهای جزئی، لبپرشدگی دندان، بستن و رفع فاصلهی بین دندانها و اصلاح دندانهای کوچک.
- مقرون به صرفهتر از لمینت سرامیکی است
- به تغییر شکل یا تراش بسیارکم دندان طبیعی نیاز است، حتی در برخی موارد بطور کلی به این رویه نیازی نیست.
- درمان با این روش در همان روز اول تکمیل میشود.
- اگر این روش توسط یک دندانپزشک مجرب انجام شود، نتایج بسیار زیبایی حاصل میشود.
- ترمیم، تعویض یا حذف آن آسان است و این روش در اغلب موارد برگشتپذیر است.
چه کسانی میتوانند کامپوزیت ونیر دریافت کنند؟
تقریبا هر کسی میتواند برای موارد زیر، کامپوزیت ونیر دریافت کند:
- برای بهبود ظاهر و زیبایی دندانها.
- برای محافظت از سطح دندان.
- برای سفیدترکردن دندانهایی که دچار تغییر رنگ شدهاند.
- برای اینکه دندانها صافتر و یکنواخت به نظر برسند.
- برای بستن و اصلاح فاصله بین دندانها یا برای بزرگترکردن دندانها.
- برای ترمیم هر قسمت لبپرشده یا شکسته دندان.
روش انجام کامپوزیت ونیر
دندانپزشک این فرآیند را با تمیزکردن کامل سطح دندانها و آمادهسازی آنها برای دریافت کامپوزیت ونیر شروع میکند.
ممکن است دندانپزشک مجبور باشد تا لایهی نازکی از مینای دندان را بردارد تا سطح مناسبی برای چسبندگی مواد کامپوزیت ایجاد شود. در برخی موارد این تغییرات و تراشها بسیار جزئی هستند و نیازی به برش دندان نیست.
سپس، بسته به اینکه کامپوزیت ونیر مستقیم دریافت میکنید یا غیرمستقیم، روند و مراحل تا حدودی متفاوت خواهند بود. قبل از اعمال کامپوزیت ونیر مستقیم، دندانپزشک لایهی نازکی از مینای دندان شما را میتراشد.
بعد از آن، نوعی چسب برای چسبندگی مواد رزینی کامپوزیت به دندانهای شما اعمال میشود. نهایتا، لایهی بسیار نازکی از مواد کامپوزیت به سطح دندان شما اضافه میشود.
سپس دندانپزشک لایههای رزینی کامپوزیت را با نور ماوراء بنفش سفت میکند.
دندانپزشک با همکاری شما از راهنمای رنگ استفاده میکند تا رنگ رزین کامپوزیت مورد انتخاب، دقیقاً با رنگ دندانهای طبیعی شما مطابقت داشته باشد. همچنین دندانپزشک میتواند رنگهای مختلف مواد رزینی کامپوزیت را با هم ترکیب کند تا روکش دندانهای شما طبیعیتر به نظر برسند.
در کامپوزیت ونیر غیرمستقیم، پس از اینکه دندانپزشک دندانهای شما را آماده کرد، قالبی از دندانهای شما میگیرد.
کامپوزیت ونیرهای غیرمستقیم در آزمایشگاه دندانپزشکی ساخته میشوند. زمانی که این روکشها آماده شدند، دندانپزشک این روکش ها را با اج کردن بمنظور افزایش کشش سطحی مینای دندان و به کمک نوعی چسب بروی دندانهای شما قرار میدهد. استفاده از این چسب یا عامل باندینگ، به ثابتپماندن روکشها در جای خود کمک میکند.
سپس کامپوزیت ونیرها روی دندانهای شما قرار میگیرند و دندانپزشک از نور ماوراء بنفش برای سفتشدن چسب و چسباندن روکشها به دندان استفاده میکند. بعد از آن، دندانپزشک لبههای دندان را از موارد اضافی پاک میکند و آنرا صیقل میدهد.
اکثر افراد درطول این فرآیند نیازی به بیحسی ندارند. اما اگر بیحسی اعمال شود میتوانید پس از رفع اثرات آن، سر کار برگردید یا فعالیتهای روزمره خود را از سر بگیرید.
چگونه از کامپوزیت رزینی مراقبت کنیم
از استفاده خمیر دندان های ساینده و مسواک های زبر و خشن خودداری کنید
اگرچه کامپوزیتهای رزینی نیز ماندگاری طولانی مدتی دارند اما این روکشها به سختی و مقاومت لمینتهای سرامیکی نیستند. از اینرو، باید از مصرف خمیر دندانهای ساینده و مسواکهای زبر و خشن بروی این کامپوزیتها خودداری کنید.
در صورت داشتن کامپوزیت، باید از مسواکزدن با مواد ساینده مانند خمیر دندانهای زغالی، خمیر دندانهای حاوی فرمولاسیون برای سفیدکردن دندانهای افراد سیگاری و حتی خمیردندانهای حاوی پودر بیکربوهیدرات، بطور کامل پرهیز کنید. مواد سایندهی موجود در ترکیبات این نوع خمیردندانها، سطح روکش کامپوزیت را خراش داده و موجب میشوند که براقی خود را از دست بدهد و سریعتر نیز لک بروی آن تشکیل شود.
جهت حفظ بهداشت دهان و دندان خود از خمیر دندانهای معمولی بصورت روزانه استفاده کنید.
از تغییر رنگ و ایجاد لک بروی کامپوزیت توسط غذا و نوشیدنی پیشگیری کنید
غذاها و نوشیدنیهایی که میتوانند باعث تغییر رنگ و لکدارشدن دندانهای طبیعی شما شوند، کامپوزیت ونیرها را نیز لکدار خواهند کرد.
باید نوشیدنیهایی نظیر قهوه و چای را با نی مصرف کنید پس از مصرف این نوع مواد، دهان خود را با آب خالی بشویید.
همچنین مصرف سیگار نیز میتواند بطور سریع باعث ایجاد لک بروی کامپوزیتها شود. اگر شما سیگاری متوسط تا شدیدی هستید، لمینتهای سرامیکی گزینهی بهتری برای شما هستند چرا که در برابر ایجاد لک مقاومترند.
از کامپوزیتهای دندانی خود محافظت کنید
کامپوزیت ونیرها ظاهر بسیار جذاب و زیبایی دارند اما به اندازهی مینای طبیعی خود دندان مقاوم نیستند.
اگر عادت به دندانقروچهکردن دارید یا دندانهای خود را بطور مداوم بروی هم فشار میدهید، شبها (یا در طول روز) از آتل محافظ استفاده کنید. اگر نمیتوانید از اسپلینتهای دندانی استفاده کنید، میتوانید از دندانپزشک خود بخواهید تا نوعی محافظ ارتودنسی برای شما بسازد تا هم از دندانهای شما محافظت کند و هم مانع لبپرشدگی کامپوزیتها شود.
هر 6 الی 12 ماه یکبار برای پولیش دهی کامپوزیتها به دندانپزشک مراجعه کنید
مراجعهی منظم به دندانپزشک و متخصص بهداشت دهان و دندان، برای حفظ سلامت دندانها ضروری است. در ویزیتهای منظم خود، کامپوزیتهای دندانی خود را پولیشدهی کنید تا هم لکههای آنها پاک شود و هم براقی سطحی آنها بازیابی شود تا زیباتر به نظر برسند.
کامپوزیت ونیر چقدر دوام و ماندگاری دارد؟
ثکامپوزیت ونیرهای امروزی نسبت به گذشته، دوام و ماندگاری بیشتری دارند. کامپوزیت ونیرها بطور متوسط ۵ الی ۷ سال دوام میآورند.
پس از گذشت این مدت، باید روکشهای دندانی شما تعویض شوند. طول عمر کامپوزیت ونیرها در مقایسه با لمینتهای سرامیکی که ۱۰ الی ۱۵ سال دوام دارند، کوتاهتر است.
مراقبت مناسب از کامپوزیت ونیرها میتواند طول عمر آنها را افزایش بدهد. پرهیز از مسواکزدن با خمیردندانهای ساینده، پرهیز از جویدن مواد غذایی سفت و عدم استفاده از دندانهای جلویی برای بازکردن اشیا یا بطریها میتوانند باعث شوند که کامپوزیتهای دندانی شما طول عمر بیشتری داشته باشند.
برخی از دندانپزشکها نیز توصیه میکنند از مصرف نوشیدنیهایی مانند قهوه یا چای که میتوانند باعث لکدارشدن کامپوزیتها شوند، خوددادری کنید.
کامپوزیت ونیر چه معایبی دارد؟
کامپوزیت ونیر در مقایسه با لمینت سرامیکی، معایب زیر را دارد:
- کامپوزیت ونیرها به نسبت لمینت های سرامیکی، سریعتر و راحتتر لکدار میشوند، اما میتوان آنها را بطور منظم پولیشدهی و تمیز کرد. رژیم غذایی و عادات شخصی نقش زیادی در لکدار شدن کامپوزیتها دارند.
- کیفیت و زیبایی ظاهری کامپوزیت ونیرها به میزان مهارت و تجربه سازنده ی آن ها بستگی دارد. از اینرو، برای داشتن یک کامپوزیت ونیر خوب و طبیعی، مراجعه به یک دندانپزشک خوب کافی نیست.
- چه کامپوزیت ونیرها و چه لمینتهای سرامیکی را نمیتوان سفید کرد. بنابراین قبل از انجام این دو روش، باید دندانهای طبیعی خود بیمار سفید شوند و سپس رنگ روکش ها را میتوان با دندانهای سفید شدهی وی مطابقت داد.
خطرات و عوارض جانبی دریافت کامپوزیت ونیر
در رابطه با کامپوزیت ونیرها، چندین احتمال خطر جزئی وجود دارد. یکی از این موارد این است که دندانهای شما ممکن است پس از برداشتن لایهای از مینای دندان برای ایجاد فضایی برای قرارگیری روکشها، حساس شوند. همچنین ممکن است روکشهای مورد استفاده دقیقا مطابق رنگ خود دندانهای شما نباشند. در برخی موارد نیز ممکن است روکشها خراب شوند و از بین بروند که در اینصورت دندانپزشک شما میتواند این مورد را اصلاح کند.
البته اگر کامپوزیت توسط دندانپزشک متخصص و متبحر انجام شود عوارض کامپوزیت بسیار نامحتمل هستند.
هزینه کامپوزیت ونیر
هزینه جزو فاکتورهایی است که باید در نظر بگیرید. از طرفی اعمال کامپوزیت ونیر یک فرآیند زمانبر است و از طرف دیگر، شما میخواهید از مواد باکیفیت و با دوام بالا در کامپوزیت دندانی شما استفاده شود. به هر حال، استفاده از کامپوزیت ونیرها نتایج زیبایی بدنبال خواهد داشت. کامپوزیت نسبت به لمینت سرامیکی هزینهی کمتری دارد.
هزینه ی کامپوزیت ونیر بسته به محل زندگی شما، محل کار دندانپزشک و تعداد ونیرهای مورد نیاز شما متغیر خواهد بود.
با اینحال، اگر دندان شما آسیب دیده باشد ممکن است که بیمه بخشی یا تمام هزینهی آنرا پوشش دهد. اگر بیمه هزینهی آنرا پوشش ندهد و پرداخت این هزینه برای شما مشکل باشد میتوانید با دندانپزشک خود در رابطه را پرداخت مرحلهای هزینهها مشورت کنید.
کامپوزیت ونیرهای رزینی در مقابل لمینت سرامیکی
کامپوزیت ونیرها مزایای متعددی دارند و در عین مقرون بصرفهبودن، از کیفیت خوبی نیز برخوردارند. مزیت دیگر آنها مدت زمان کوتاه آمادهشدن آنهاست. کامپوزیت ونیرهای مستقیم نیز بجای آمادهسازی در آزمایشگاه دندانپزشکی، مستقیما در روی سطح دندان شما ساخته میشوند. در واقع، اصلیترین مزیت کامپوزیت ونیرها، برگشتپذیر بودن آنهاست. از طرفی، حداقل آمادهسازی دندان (تراش) برای دریافت آنها مورد نیاز است. در مواردی که نیاز به ترمیم یا تعویض داشته باشند نیز میتوان آنها را برداشته و جایگزین کرد.
در حالی که اکثر افراد کامپوزیت ونیرها را به لمینت سرامیکی ترجیح میدهند، اما لمینتهای سرامیکی نیز در صورت مراقبت مناسب میتوانند انتخاب خوب و با دوامی باشند. لمینتهای سرامیکی ۱۰ الی ۱۵ سال و کامپوزیت ونیرها ۴ الی ۸ سال دوام دارند.
سوالات متداول
آیا میتوان کامپوزیت ونیر را برداشت؟
کامپوزیت ونیر را میتوان به راحتی با افزودن مواد کامپوزیت جدید، جدا کرد و تعمیر کرد و یا جایگزین کرد.
آیا کامپوزیت ونیرها به راحتی میشکنند؟
خیر. کامپوزیت ونیرها به راحتی نمیشکنند اما مقاومت لمینتهای سرامیکی را هم ندارند. کامپوزیتونیرها به دلایل متعددی مانند گاز گرفتن اجسام سفت و سخت یا جویدن غذای سفت یا ساییدن و فشردن دندانها به هم، لبپر میشوند. حتی اگر کامپوزیت ونیرها شکسته شوند نیز براحتی قابل ترمیم هستند که این امر در مورد لمینتهای سرامیکی صدق نمیکند.
آیا دریافت کامپوزیت ونیر دندانهای طبیعی را خراب می کند؟
کامپوزیت ونیرها از این جهت ایمن و بی خطر هستند که از موارد رزینی ساخته میشوند که این مواد بیاثر هستند و به دندانهای طبیعی شما آسیبی نمیرسانند. روش انجام آنها نیز نسبت به لمینتسرامیکی کم تهاجمی تر است و نیازی به سوراخ کردن یا تراشیدن بیش از حد دندان ندارد.
آیا میتوان کامپوزیت ونیر را سفید کرد؟
ممکن است شما هم وسوسه شوید و درمان سفیدکنندگی کامپوزیت ونیر را امتحان کنید اما باید بدانید که متأسفانه رزین کامپوزیت به خوبی نسبت به سفیدشدن پاسخ نمیدهد.
آیا برای دریافت کامپوزیت ونیر نیز باید دندان ها را تراشید؟
بله، دندانپزشک باید مینای دندان شما را برای قراردادن لمینت سرامیکی یا کامپوزیت ونیر بتراشد. البته میزان تراش دندان در کامپوزیت ونیر بسیار کمتر است.
آیا با وجود کامپوزیت ونیر باز هم میتوانم مواد غذایی را مانند قبل گاز بزنم؟
کامپوزیت ونیرها نسبت به لمینت سرامیکی شکنندهتر هستند. از اینرو، باید هنگام خوردن غذاهای بسیار سفت مانند هویج خام، سیب و گوشت استخواندار، نهایت احتیاط را داشته باشید.
آیا دریافت کامپوزیت درد دارد؟
اکثر بیماران هیچ درد یا ناراحتی را در طول روند درمان گزارش نمیکنند. و به این خاطر است که این روش کم تهاجمی است.
آیا میتوان کامپوزیت را بجای ارتودنسی استفاده کرد؟
مناسبترین روش درمانی برای شما، به میزان ناهماهنگی و بینظمی دندانهای شما بستگی دارد. در صورت بینظمی خفیف دندانها یا برای مقاصد زیبایی، میتوان از کامپوزیت بجای بریس ارتودنسی استفاده کرد. اما ارتودنسی بطور کلی برای اصلاح ناهماهنگی و بینظمی متوسط تا شدید دندانها و برطرفکردن مشکلات ساختاری مناسبتر است.
آیا زنان باردار هم میتوانند کامپوزیت ونیر دریافت کنند؟
با وجود اینکه کامپوزیت ونیر روشی بسیار ایمن و بیخطر است اما بهتر است برای انجام هر عمل غیراورژانسی، تا بعد از اتمام بارداری صبر کنید.