در دندانپزشکی، ونیر به روکشی گفته میشود که دندانپزشک روی دندانهای فرد قرار میدهد. هدف اصلی ونیر، ایجاد لبخندی زیباتر است. با اینحال، باعث محافظت از دندانها در برابر آسیب، مثلاً شکستن، هم میشود. دو نوع مادهی اصلی برای ساخت ونیر استفاده میشود که عبارتند از: کامپوزیت و سرامیک.
لمینت، لایهی سرامیکی نازکی است که دندانپزشک روی سطح بیرونی دندان میچسباند. از طرف دیگر، کامپوزیتونیر، از رزین ساخته شده و روی سطح بیرونی دندان قرار میگیرد.
کامپوزیت ونیر چیست؟
کامپوزیت ونیر، روشی کم تهاجمی برای روکش کردن دندان است و از کامپوزیت رزین ساخته شده است. کامپوزیت روی دندان قرار می گیرد و باعث می شود دندان شکل بهتر و مطلوب تری بگیرد. کامپوزیت ونیر برای ترمیم شکستگی های کوچک و ترک دندان مناسب است چون نیازی نیست که کل دندان را با رزین بپوشانید.
به منظور آماده سازی دندان هایتان برای کامپوزیت، فقط مقدمات کمی لازم است. سپس دندان پزشکتان از نوعی چسب استفاده می کند تا رزین به دندان بچسبد. رزین، بعد از چسباندن به شکل مطلوب تراش داده می شود و سپس پولیش می شود تا براق شود.
لمینت چیست؟
لمینت، روکش هایی به شکل دندان است که روی کل دندان قرار می گیرد. معمولاً از یک لایه ی نازک سرامیک ساخته شده اند (همانطور که از نام آن مشخص است)، اما امروزه از جنس کامپوزیت هم هستند.
به منظور آماده سازی، دندان پزشک سطح دندان را کمی می ساید تا روکش ونیر روی سطح جلوی دندان قرار گیرد. سپس دندانپزشک، از دندان ها قالب گیری می کند و آن را برای ساخت ونیر، به آزمایشگاه می فرستد. در این هنگام، برای شما از ونیر موقتی استفاده می شود. ونیر شما، به محض آماده شدن، با چسب مخصوص و مشابه کامپوزیت، چسبانده می شود.
مزایای کامپوزیت ونیر
کامپوزیت ونیر، نسبت به سرامیک، مزایای زیادی دارد، که در صدر آن ها، قیمت آن قرار دارد. لمینت، به طور متوسط دو برابر گرانتر از کامپوزیت است؛ این امر برای بسیاری از افراد مهم است، زیرا اکثراً این درمان ها تحت پوشش بیمه نیستند و باید کل هزینه ی آن را خودتان بپردازید. قیمت ونیرها، بنا به دلایل زیادی، متفاوت است، این مورد می تواند به سرعت باعث اقدام اصلاح طرح لبخند شود.
مزیت دیگر کامپوزیت ونیر نسبت به سرامیک این است که کامپوزیت در همان یک جلسه مراجعه آماده می شود. کامپوزیت ونیر مستقیم (یا باندینگ کامپوزیت)، هم به جای تولید در آزمایشگاه، روی دندان شما تراشیده می شود. رزینی همرنگ دندان، مستقیماً روی دندان قرار می گیرد (همانطور که نام این روش مستقیم است) و سپس دندان پزشک آن را تراشیده و به آن شکل می دهد. رزین شکل داده شده و تراشیده شده، با استفاده از نور شدید، سفت می شود و می توان از چند لایه رزین روی آن استفاده کرد تا به نتیجه ی دلخواه رسید. پس از اتمام کار، رزین باید پولیش شود تا ظاهری طبیعی تر و شبیه به دندان پیدا کند. در نتیجه، کامپوزیت بسیار کم تهاجمی تر و سریع تر از سرامیک است.
و اما بزرگترین مزیت کامپوزیت نسبت به سرامیک، قابلیت برداشتن آن است. در سرامیک، دندان شما تراشیده می شود تا ونیر روی آن قرار گیرد. در مورد کامپوزیت، آماده سازی کمی لازم است و این بدان معناست که تغییر آن قدر زیاد نیست که نشود در صورت نیاز، کامپوزیت را برداشت یا جایگزین کرد.
مزایای لمینت
اگرچه کامپوزیت ونیر، مزایای زیادی دارد، اما در یک زمینه، سرامیک بهتر است و آن زمینه، ماندگاری می باشد. سرامیک نسبت به رزین کامپوزیت، ماده ی بسیار قوی تری است (با اینکه رزین به تازگی بهتر شده است). لمینتی که خوب نگه داری شود، 10-15 سال ماندگار خواهد بود در صورتی که کامپوزیت، 5-7 سال ماندگاری دارد. اگر می خواهید دندان هایتان را ونیر کنید، باید این موضوع را در نظر داشته باشید. یعنی، اگرچه کامپوزیت نصف قیمت سرامیک است، اما ماندگاری آن هم نصف سرامیک است.
پس کدام بهتر است؟ اغلب دندان پزشکان، عقیده دارند که لمینت، باعث زیبایی طبیعی تر دندان می شود. سرامیک شفافیتی دارد که شبیه به مینای دندان است. همچنین به دلیل قدرت و سختی این ماده و لعابی که بعد از درمان روی آن استفاده می شود، در برابر لک شدن و شکستگی، بسیار مقاوم است. از طرف دیگر، کامپوزیت ونیر، منافذ بیشتری دارد و باعث مستعد بودن آن برای لک شدن می شود؛ به عبارتی شما باید عادت غذایی تان را تغییر دهید تا از ایجاد لکه هایی که مربوط به غذاهای خاصی هستند، جلوگیری کنید. همچنین کامپوزیت برای اینکه زیبایی شبیه به دندان داشته باشد، باید پولیش شود و حتی پس از آن هم قابل مقایسه با لمینت نیست.
لمینت، بیشتر زمان می برد و اغلب باید تا آماده شدن آن در آزمایشگاه، از نوع موقتی آن استفاده کنید. با این حال بسیاری از دندانپزشکان از تکنولوژی CAD/CAM در مطبشان استفاده می کنند که با امکان ساخت لمینت در مطب، باعث سرعت بخشیدن به این روند می شود. اگر می خواهید دندان هایتان را لمینت کنید، باید امکانات مطب دندان پزشکتان را ارزیابی کنید. با این کار می توانید زمان درمان را کاهش دهید. در آخر اینکه، لمینت، می تواند مشکلات مختلفی مانند: مینای آسیب دیده، فرسودگی، نقایص ژنتیکی، نامرتبی دندان و … را درمان کند. کامپوزیت، گزینه ی مناسبی برای موارد شدید نیست؛ مثلاً: تغییر رنگ شدید، فاصله زیاد و … با کامپوزیت ونیر قابل درمان نیست و تنها راه درمان، لمینت است. دندان پزشک، سلامت دهان و دندانتان را به عنوان بخشی از مشاوره، معاینه خواهد کرد تا گزینه ی مناسب را به شما پیشنهاد دهد.
ونیر ترکیبی: ترکیبی از کامپوزیت و لمینت سرامیکی
ونیر ترکیبی در واقع ترکیبی از هر دو کامپوزیت ونیر و لمینت سرامیکی است. اگر 100% مطمئن نیستید که از لمینت استفاده کنید، این گزینه برای شما مناسب است.
ونیر ترکیبی در آزمایشگاه ساخته می شود یعنی برای ساخت ونیر مناسب، از برنامه های دیجیتالی استفاده می شود. علاوه بر تناسب، قابل تغییری هم هست؛ با ترکیب این دو ویژگی، می توانید زیباترین نتیجه را بگیرید.
ونیرهای ترکیبی همیشه و برای همه بهترین گزینه نیستند. باید برای معاینه، به دندان پزشکان ما مراجعه کنید تا آن ها با بررسی دهان و دندان شما، ببینند آیا این روش برای شما مناسب است یا خیر.
مزایای ونیر ترکیبی
- سریع و غیرتهاجمی: دندان پزشکان از ترس ما برای مراجعه به دندان پزشکی آگاهی دارند. این امر یکی از دلایل محبوبیت استفاده ی سریع و غیرتهاجمی ونیر ترکیبی، در بسیاری از مراجعین ماست. هیچ سوزن، تراشیدن و بریدن دندانی لازم نیست.
- نتایج زیبایی: شک نکنید که با لبخند از مطب خارج خواهید شد. ونیرهای ترکیبی، ظاهر و احساس خاصی دارند. نتایج نهایی همیشه بسیار زیباست.
- براق و شفاف بودن: دندانپزشک، ونیرهای شما را پولیش می کنند تا براق شود که باعث می شود نسبت به کامپوزیت، سطح بسیار صیقلی تر و نرم تری داشته باشد. براق بودن و صیقلی بودن = ماندگاری بالاتر و لک شدن کمتر، از دیگر مزایای ونیر ترکیبی است.
زمان لازم برای انجام لمینت و کامپوزیت ونیر
کامپوزیت ونیر دو روش متفاوت دارد که به کامپوزیت مستقیم و کامپوزیت غیر مستقیم معروفند. کامپوزیت ونیر مستقیم، بسیار راحت تر و سریع تر است و دلیل آن این است که آن ها را می توان در یک جلسه ساخت و روی دندان قرار داد. دندانپزشک رنگ رزین را با رنگ دندان شما تطبیق می دهد تا ظاهر طبیعی تر و ظریف تری ایجاد شود. رزین را روی دندان قرار می دهند، آن را سفت می کنند و سپس تراش می دهند. این روش ونیر فقط چند ساعت طول می کشد.
اگر بخواهید از لمینت استفاده کنید، حداقل دو جلسه مراجعه لازم است. دندانپزشک باید لایه ی نازکی از دندان را تراش دهد تا بتواند قالبگیری را انجام داده و آن را به آزمایشگاه بفرستد. سپس باید چند روز منتظر بمانید تا لمینت سرامیکی شما آماده شود. بعد از آماده شدن ونیر، دندان پزشک به شما اطلاع می دهد تا برای نصب آن، مراجعه کنید.
مقایسه ی طول عمر لمینت و کامپوزیت ونیر
ماندگاری لمینت، اگر از دندان هایتان به خوبی مراقبت کنید، 10-15 سال خواهد بود. ماندگاری کامپوزیت ونیر کمتر و معمولاً 4-8 سال است. سرامیک، شکننده است اما با چسباندن آن به دندان سالم، استحکام آن افزایش خواهد یافت.
کامپوزیت ونیر، مستحکم است اما نه به اندازه ی سرامیک. مشکل آن ها این است که خیلی راحت لبپَر می شوند (می شکنند).
یکی از مواردی که باید به آن توجه داشته باشید این است که لمینت، در صورتی که آسیب ببیند باید تعویض شود. به عبارت دیگر، قابل ترمیم نیست. در صورتی که کامپوزیت ونیر لب پر شود (بشکند)، دندان پزشک می تواند خیلی راحت آن را ترمیم کند.
آیا می توان لمینت و کامپوزیت ونیر را برداشت؟
در مورد کامپوزیت ونیر، پروسه کم تهاجمی است و می توان کامپوزیت را در آینده برداشت و دندان به شکل قبل باز خواهد گشت. این مورد باعث می شود که این گزینه برای افرادی که می خواهند بدون تغییر اندازه و شکل دندان اصلی، دندان های زیباتری داشته باشند، مناسب باشد.
لمینت را نمی توان برداشت، زیرا دندان تراشیده شده و تغییر شکل دائمی پیدا کرده است. فقط زمانی می توان لمینت را برداشت که بخواهیم آن را با ونیر جدید، جایگزین و تعویض کنیم.
مقایسه ی معایب لمینت و معایب کامپوزیت ونیر
معایب: لمینت
- گران ترین نوع ونیر
- انجام آن نیازمند بیش از یک جلسه مراجعه است
- لمینت سرامیکی ممکن است بیفتد و نیازمند چسباندن مجدد باشد
معایب: کامپوزیت ونیر
- نسبت به سرامیک استحکام کمتری دارد و ممکن است لب پر شود (بشکند)
- بیشتر از لمینت، نیازمند تعویض و ترمیم است
آیا لمینت و کامپوزیت ونیر خطری هم دارد؟
هر دو روش خطراتی دارد. امکان لب پر شدن (شکستن) کامپوزیت ونیر، کمی بیشتر از لمینت است و در نتیجه باید در زمان اعمال فشار بر آن ها مراقب باشید. همچنین ممکن است رزین از دندانتان جدا شود، که این امر به دلیل استفاده ی کم از چسب مخصوص است. با این حال این مورد در صورت مراجعه به دندان پزشک مجرب و معتبر، رخ نخواهد داد.
لمینت هم بنا به همان دلایل، ممکن است بیفتد یا بشکند. با این حال، خطر دیگر آن تراشیده شدن مینای دندان است که باعث حساسیت دندان می شود. بعد از درمان، دندان هایتان حساس تر خواهد شد ولی بعد از مدتی، بهبود خواهد یافت و گاه به گاه این حساسیت را حس خواهید کرد.
مقایسه ی هزینه ی کامپوزیت ونیر و لمینت
هزینه ی لمینت و کامپوزیت ونیر، به خود درمان و میزان کاری که می برد، بستگی دارد. ممکن است با ونیر، یک دندان یا همه ی دندان ها درمان شود. همچنین هزینه ی ونیر، به نوع ونیر انتخابی نیز بستگی دارد.
معمولاً لمینت گران تر است، اما ماندگاری بیشتری هم دارد. کامپوزیت ونیر ارزان تر است اما ماندگاری آن کمتر است. برای اینکه بدانید کدام روش بهتر است، باید ببینید قیمت ونیر مهم تر است یا ماندگاری آن.
