پر کردن دندان به استفاده از موادی (مانند سرامیک یا کامپوزیت) برای ترمیم شکل یا کارکرد دندان آسیب‌دیده یا پوسیده گفته می‌شود. معمولاً زمانی که دندان پوسیده است، از پرکننده‌ها برای جلوگیری از آسیب‌های بیشتر به دندان استفاده می‌شود. با از بین بردن باکتری‌ها و پر کردن دندان آسیب‌دیده، روند پوسیدگی دندان متوقف خواهد شد.
پرکننده‌ی دندان چیست؟
پر کردن دندان نوعی مداخله‌ی درمانی است تا ساختار دندانی که به خاطر پوسیدگی یا آسیب از بین رفته است ترمیم شود. پرکننده‌های دندان این جاهای خالی را پر می‌کنند و از پوسیدگی بیشتر دندان جلوگیری می‌کنند. همچنین برای ترمیم دندان شکسته یا دندان ترک‌خورده و دندانی که به خاطر عادات بد مانند دندان‌قروچه، جویدن ناخن و … فرسوده شده است هم از پرکننده‌ها استفاده می‌شود.
چه زمانی فرد باید دندانش را پر کند
علائم و نشانه‌های زیادی وجود دارد که نشان می‌دهند دندان باید پر شود. این علائم عبارتند از:
- حفره در دندان
- نقاط سیاه روی دندان
- گیر کردن غذا در قسمت‌های خاصی از دندان
- دندان شکسته یا لب‌پر شده
- حساسیت به غذاها و نوشیدنی‌های یخ و داغ
- خرابی دندان (پوسیدگی)
اگر هریک از این علائم را دارید، احتمالاً باید دندانتان را پر کنید. دندان‌پزشک بعد از معاینه‌ی کامل تصمیم نهایی را خواهد گرفت.
چه نوع پرکننده‌ای بهتر است؟
هیچ پرکننده‌ای نیست که برای همه بهترین باشد. اینکه کدام نوع پرکننده برای شما بهتر است، به میزان ترمیم لازم، اینکه آیا به مواد خاصی حساسیت دارید یا خیر، کدام دندان باید پر شود و هزینه بستگی دارد. انواع پرکننده‌ها عبارتند از:
پرکننده‌ی طلا
پرکننده‌های طلا در آزمایشگاه طبق سفارش ساخته می‌شوند و سپس به دندان مورد نظر چسبانده می‌شوند. پرکننده‌های طلا بسیار با لثه‌ها سازگارند و ماندگاری آن‌ها بیش از 20سال است. به همین دلیل بسیاری از دندان‌پزشکان طلا را بهترین پرکننده می‌دانند، اما گران‌ترین ماده است و چندین جلسه مراجعه لازم دارد.
پرکننده‌ی آمالگام (نقره)
پرکننده‌ی آمالگام در برابر فرسودگی و ساییدگی مقاوم بوده و نسبتاً ارزان است. اما به خاطر رنگ تیره‌اش، مشهودتر از پرکننده‌های سرامیکی (پرسلین) یا کامپوزیت بوده و معمولاً برای دندان‌های جلو استفاده نمی‌شود.
رزین کامپوزیت (پلاستیک)
رزین کامپوزیت همرنگ دندان می‌شود و درنتیجه برای جاهایی که باید ظاهری طبیعی داشته باشند، مناسب است. مواد لازم باهم ترکیب شده و مستقیماً داخل پوسیدگی قرار داده شده و همان‌جا سفت می‌شود. این مواد در اثر مصرف قهوه، چای یا تنباکو لک می‌شوند و عمر آن‌ها به اندازه‌ی سایر پرکننده‌ها نبوده و معمولاً 3-10 سال است.
پرکننده سرامیکی (پرسلین)
پرکننده‌ی سرامیکی اینلی (inlay) یا آنلی (onlay) نامیده می‌شود و در آزمایشگاه و طبق سفارش ساخته شده و به دندان چسبانده می‌شود. این ماده می‌تواند همرنگ دندان ساخته شود و در برابر لک شدن هم مقاوم است. پرکننده‌های سرامیکی معمولاً بیشتر دندان را می‌پوشانند و هم قیمت پرکننده‌ی طلا هستند.
پروسه‌ی پر کردن دندان
در کل پر کردن دندان ممکن است 30 دقیقه الی 1ساعت طول بکشد.
- اکثر دندان‌پزشکان قبل از اینکه از بی‌حسی موضعی استفاده کنند ناحیه‌ی مدنظر را با ژل/اسپری بی‌حسی آماده می‌کنند.
- بعد از بی‌حس شدن ناحیه، دندان‌پزشک پوسیدگی‌ها را با دریل مخصوصی می‌تراشد و داخل جای خالی را با پرکننده، پر میکند. برای اینکه دندان‌پزشک بایت فرد را بررسی کند از خود فرد کمک می‌گیرد تا مطمئن شود که بایت او عادی است و مشکلی ندارد. درصورت لزوم کمی از پرکننده ساییده می‌شود تا بایت فرد عادی گردد.
- بعد از درمان دهانتان تا چند ساعت بی‌حس خواهد بود. توصیه می‌شود که در این مدت از طرف بی‌حس دهانتان استفاده نکنید.
اگر پوسیدگی یا شکستگی باعث آسیب دیدن بخش بزرگی از دندان شده باشد، باید تاج یا کلاهک (کپ) استفاده شود. وقتی پوسیدگی به عصب رسیده باشد دو راه برای درمان وجود دارد که عبارتند از: عصب‌کشی دندان (روت کانال دندان)، که در آن عصب آسیب‌دیده برداشته می‌شود، یا پالپ کپ، که در آن سعی می‌شود عصب زنده بماند.
مراقبت‌های بعد از پر کردن دندان
- اگر هنوز اثر داروی بی‌حسی وجود دارد مواد داغ یا یخ مصرف نکنید.
- ممکن است در اطراف ناحیه‌ی لثه‌ی خود احساس تورم داشته باشید که این مشکل طی چند روز برطرف خواهد شد.
- چندین روز از مصرف خوراکی‌های سفت و چسبناک خودداری کنید.
- اگر عادت به دندان‌قروچه دارید، برای محافظت از پرکننده، از گارد محافظ دهان استفاده کنید.
- اگر مدت طولانی دندانتان حساس ماند یا اگر پرکننده از دندانتان خارج شد، فوراً به دندان‌پزشکتان مراجعه کنید.
- روزانه دوبار مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید و سالی دوبار به دندان‌پزشک مراجعه کنید.
ماندگاری پرکننده‌ها چقدر است؟
اگرچه پرکننده‌ها مدت زیادی ماندگارند اما هیچ کدام از مواد موجود برای پر کردن دندان دائمی نیستند. اگر دندان‌های مجاور دندان پرشده سالم باشند و دندان پوسیده نیازمند پرکننده‌ی زیادی نباشد، احتمالاً پرکننده سال‌ها یا حتی دهه‌ها ماندگار خواهد بود:
- پرکننده‌ی طلا ماندگارترین بوده و حدود 15-30 سال عمر میکند.
- پرکننده‌ی آمالگام نقره 10-15 سال ماندگار خواهد بود و سپس باید تعویض شود.
- پرکننده‌ی کامپوزیت ماندگاری زیادی ندارد و هر 5-7 سال باید تعویض شود.
به خاطر داشته باشید که این مقادیر میانگین هستند. شما میتوانید با رعایت بهداشت دهان و دندان و مراقبت درست از دندان‌هایتان، عمر پرکننده‌ها را افزایش دهید.
دلایل دندان‌درد بعد از پر کردن دندان
پرکننده‌ها باید جای پوسیدگی دندان را پر کنند و درد مربوط به پوسیدگی را کاهش دهند؛ اما درد دندان بعد از پر کردن دندان غیرعادی نیست. برخی از دلایل دندان‌درد بعد از پر کردن دندان عبارتند از:
- حساسیت دندان: دندانی که به تازگی پر شده است نسبت به غذاهای یخ و غذاهای داغ، دمای هوا و درنتیجه فشارهای جویدن، حساس است. این نوع دندان‌درد بعد از پر کردن دندان پوسیده، باید بعد از چند هفته برطرف شود، در غیر اینصورت با دندان‌پزشک خود تماس بگیرید.
- شل شدن یا شکستن پرکننده‌ی دندان: اگر پرکننده‌ی دندان به خوبی قرار نگرفته باشد یا ترک خورده باشد، باعث درد دندان بعد از پر کردن دندان خواهد شد. اگر احتمال می‌دهید که درد دندانتان به دلیل شل بودن یا ترک داشتن پرکننده است، به دندان‌پزشک خود اطلاع دهید.
- واکنش آلرژیک نسبت به پرکننده: برخی افراد به مواد موجود در پرکننده، مانند نقره، حساسیت دارند.
هزینه‌ی پر کردن دندان چقدر است؟
هزینه‌ی پر کردن دندان به موارد زیادی بستگی دارد که عبارتند از:
- دندانپزشکی که این کار را انجام می‌دهد.
- موقعیت جغرافیایی مطب دندان‌پزشک.
- تعداد سطوحی از دندان که باید پر شوند؛ مثلاً ممکن است یک دندان فقط یک سطح (یک طرف) برای پر کردن داشته باشد و دندان دیگری چندین سطح داشته باشد که باید پر شوند.
هزینه‌ی پر کردن دندان در کلینیک دندانپزشکی آرام بسته به نوع پرکنی که انتخاب می‌کنید، دارد و نسبت به تعداد دندان ها نیز متغیر است برای اطلاع از قیمت ها میتوانید با کلینیک دندان پزشکی آرام تماس بگیرید.
سؤالات متداول
چند پوسیدگی را می‌توان در یک جلسه پر کرد؟
هر تعدادی که شما بخواهید و هر تعدادی که دندان‌پزشکتان بگوید. این امر به این بستگی دارد که چقدر میتوانید در دندانپزشکی باشید، چقدر میتوانید دهانتان را باز نگه دارید و اینکه تحمل چقدر داروی بی‌حسی را در یک جلسه دارید.
پر کردن دندان عقل چقدر طول می‌کشد؟
این کار معمولاً حدود 20دقیقه الی 1ساعت طول می‌کشد، اما واضح است که بسته به میزان و محل پوسیدگی، مدت زمان لازم برای درمان متفاوت خواهد بود. برای دندانی که یک، دو یا سه سطح پوسیده یا شکسته دارد و میزان آسیب‌دیدگی آن کم است، پر کردن درمان مناسب و متداولی است.
آیا پر کردن دندان در بارداری بی‌خطر و ایمن است؟
اکثر درمان‌های عمده‌ی دندانپزشکی در طول بارداری ایمن هستند؛ این موارد عبارتند از عکس‌برداری اشعه‌ی ایکس از دندان، کشیدن دندان و بی‌حسی دندان. اما با این حال باید به دندان‌پزشکتان بگویید که باردار هستید تا اقدامات لازم انجام شود. پر کردن دندان هم در طول بارداری بی‌خطر است.
آیا می‌توان دندان کودک را پر کرد؟
درمان پوسیدگی دندان در کودکان، با پرکننده‌ی کامپوزیت انجام می‌شود که پرکننده‌ای همرنگ دندان است و داخل حفره‌ی پوسیدگی را پر میکند و جلوی آسیب‌های بیشتر را می‌گیرد. پر کردن دندان با پرکننده‌ی کامپوزیت معمولاً در یک جلسه انجام می‌شود.
