بیش از ۶۰٪ بزرگسالان در سراسر جهان حداقل یک بار در طول زندگی خود با تجمع جرم و پلاک دندانی مواجه میشوند و نزدیک به ۳۰٪ آنها دچار التهاب لثه میشوند که در صورت عدم درمان، میتواند به بیماریهای پریودنتال و حتی از دست رفتن دندان منجر شود. جرمگیری دندان یکی از مؤثرترین روشها برای پاکسازی پلاک و رسوبات سختشده و حفظ سلامت لثهها و دندانها است. نحوه جرم گیری دندان شامل روشهای مختلفی مانند جرمگیری دستی، اولتراسونیک و ایرفلو است که هر یک با تکنیک مخصوص خود به بهبود سلامت دهان کمک میکنند.
در این مقاله، با تمرکز بر شواهد علمی و تجربیات بالینی، شما را با مراحل انجام جرم گیری دندان، میزان احساس درد احتمالی، نیاز یا عدم نیاز به بیحسی موضعی و مراقبتهای بعد از جرمگیری، به ویژه برای کسانی که ارتودنسی، لمینت یا کامپوزیت دارند، آشنا میکنیم تا با اطلاع کامل و خیالی آسوده، بهترین تصمیم را برای سلامت لبخند خود بگیرید.
روشهای جرمگیری دندان
وقتی صحبت از نحوه جرمگیری دندان میشود، اغلب افراد تصور میکنند تنها یک روش وجود دارد. اما واقعیت این است که دندانپزشکان بر اساس شرایط دهان و لثه، از چند شیوه مختلف استفاده میکنند. هرکدام از این روشها مزایا، کاربردها و تکنولوژیهای خاص خود را دارند.
- جرمگیری دستی (Manual Scaling)
این روش قدیمیترین و در عین حال همچنان پرکاربردترین نحوه جرمگیری دندان است. در این شیوه، دندانپزشک با ابزار فلزی خاصی پلاکها و رسوبات سختشده را به صورت دستی از روی سطح دندان و اطراف لثه پاک میکند. شاید تصور کنید این روش دردناک است، اما در حقیقت بیشتر افراد تنها کمی فشار یا صدای خراشیدن را احساس میکنند.
طبق گزارش انجمنهای دندانپزشکی در آمریکا و اروپا، روش دستی همچنان در مواردی که رسوبات کم هستند یا دسترسی به بعضی نقاط نیاز به دقت بالا دارد، بهترین گزینه محسوب میشود. این روش شاید کمی زمانبر باشد، اما مزیت بزرگش این است که دندانپزشک با کنترل کامل میتواند دقیقاً روی نواحی حساس کار کند.
- جرمگیری اولتراسونیک (Ultrasonic Scaling)
در این روش از دستگاههای پیشرفتهای استفاده میشود که با ایجاد ارتعاشات فراصوت، جرمها را از سطح دندان جدا میکنند. در عین حال، اسپری آب یا محلول ضدعفونیکننده باعث شستوشو و پاکسازی کامل محیط دهان میشود.
بر اساس تحقیقات منتشرشده توسط انجمن دندانپزشکی آمریکا، استفاده از اولتراسونیک میتواند مدت زمان جرمگیری را تا ۳۰٪ کوتاهتر کند. به همین دلیل برای بیمارانی که رسوبات زیادی دارند یا تحمل نشستن طولانی روی یونیت دندانپزشکی را ندارند، گزینهای ایدهآل است. تجربه بیماران هم نشان داده این روش نهتنها سریعتر است، بلکه به دلیل استفاده از اسپری خنککننده، احساس راحتی بیشتری نسبت به ابزارهای دستی ایجاد میکند.
- روش ایرفلو (Airflow Therapy)
ایرفلو یکی از جدیدترین تکنولوژیهای جرمگیری دندان محسوب میشود. در این روش، ترکیبی از آب، هوا و ذرات پودر مخصوص با فشار کنترلشده روی سطح دندان پاشیده میشود و پلاکهای نرم، لکههای ناشی از قهوه، چای یا سیگار و حتی باکتریهای پنهان در فضاهای بین دندانی را از بین میبرد.
مطالعات بالینی نشان دادهاند که ایرفلو میتواند تا ۹۹٪ پلاکهای میکروبی را از سطح دندان حذف کند. این یعنی دهان پس از درمان، نهتنها تمیزتر به نظر میرسد، بلکه احتمال بازگشت سریع جرم هم کاهش مییابد. بیماران معمولاً این روش را به دلیل حس ملایم و بدون درد آن ترجیح میدهند. ایرفلو برای افرادی توصیه میشود که به بهداشت دهان خود اهمیت ویژهای میدهند و به دنبال یک روش مدرن و راحت هستند.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه: بلیچینگ دندان
مراحل جرمگیری دندان
وقتی کسی برای اولین بار میخواهد بداند نحوه جرمگیری دندان چگونه است، یکی از دغدغههایش این است که دقیقاً در طول درمان چه مراحلی طی میشود. آشنایی با این مراحل باعث میشود حس ابهام و نگرانیتان کمتر شود و بدانید چه چیزی در انتظار شما است.
- معاینه و ارزیابی اولیه
در اولین قدم، دندانپزشک وضعیت دهان و لثه را بررسی میکند. این مرحله اهمیت زیادی دارد چون بر اساس آن مشخص میشود نحوه جرمگیری دندان به چه صورت باشد و کدام روش برای شما مناسبتر است؛ دستی، اولتراسونیک یا ایرفلو. در همین جلسه ممکن است از بیمار پرسیده شود که آخرین بار چه زمانی جرمگیری کرده یا آیا مشکلاتی مثل خونریزی لثه یا حساسیت به سرما دارد.
طبق گزارش انجمن دندانپزشکی آمریکا، بیش از ۴۷ درصد بزرگسالان بالای ۳۰ سال درجاتی از بیماری لثه دارند. این آمار نشان میدهد معاینه اولیه نهتنها برای انتخاب روش مناسب جرمگیری بلکه برای تشخیص بیماریهای پنهان هم حیاتی است.
- بیحسی در صورت نیاز
بسیاری از افراد در مورد نحوه جرمگیری دندان با بیحسی سوال دارند؛ پاسخ این است که در اکثر موارد، نیاز به بیحسی وجود ندارد، چون جرمگیری معمولاً دردناک نیست و بیشتر شبیه احساس فشار سطحی یا لرزش روی دندانهاست.
اما اگر رسوبات بسیار عمیق باشند یا لثهها حساسیت بالایی داشته باشند، دندانپزشک از بیحسی موضعی با تزریق لیدوکائین استفاده میکند. این بیحسی دقیقاً همان آمپولی است که برای پر کردن دندان هم به کار میرود و باعث میشود بیمار بدون هیچ ناراحتی خاصی مراحل درمان را پشت سر بگذارد. دانستن این نکته که بیحسی فقط در صورت نیاز استفاده میشود، برای بسیاری از بیماران آرامش خاطر ایجاد میکند.
- برداشت جرم و پلاکها
اصلیترین بخش در فرآیند جرمگیری دندان همین مرحله است. در این بخش دندانپزشک با استفاده از ابزار دستی یا دستگاه اولتراسونیک، رسوبات سخت و پلاکهای نرم را از سطح دندان پاک میکند. اگر از روش ایرفلو استفاده شود، لکههای ظریف ناشی از نوشیدنیها و سیگار هم بهطور کامل برطرف میشوند.
مطالعات نشان دادهاند که ترکیب جرمگیری دستی و اولتراسونیک میتواند اثربخشترین نتیجه را به همراه داشته باشد و بهترین نحوه جرم گیری دندان محسوب شود. چرا که ابزار دستی برای نواحی حساس و بین دندانی دقیقتر عمل میکند و دستگاه اولتراسونیک سرعت کار را بالا میبرد. در پایان این مرحله، دندانها بهطور محسوسی صاف و تمیز میشوند.
- پولیش و صیقل دندانها
پس از برداشتن جرمها، سطح دندان کمی زبر میشود و این میتواند باعث تجمع دوباره پلاکها در مدت کوتاه شود. نحوه جرمگیری دندان به صورت حرفهای در این مرحله با پولیش یا صیقل است. در این مرحله دندانپزشک با خمیر پولیش مخصوص و برس چرخان سطح دندانها را براق و صاف میکند. این کار علاوه بر زیبایی، از نظر علمی هم اهمیت دارد. تحقیقات نشان میدهد دندانی که سطح صیقلی دارد، تا ۵۰ درصد دیرتر دوباره دچار تجمع پلاک میشود. در واقع، پولیش مرحلهای است که ماندگاری جرمگیری را افزایش میدهد.
- فلورایدتراپی و توصیههای پایانی
مرحله آخر در نحوه جرمگیری دندان، شامل استفاده از ژل یا وارنیش فلوراید است. فلوراید به مینای دندان نفوذ میکند و مقاومت آن را در برابر پوسیدگی بالا میبرد. این مرحله مخصوصاً برای افرادی که مینای دندان ضعیف یا سابقه پوسیدگیهای مکرر دارند، اهمیت ویژهای دارد.
پس از آن، دندانپزشک توصیههایی درباره مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و حتی دفعات لازم برای جرمگیری در آینده ارائه میکند. بیشتر متخصصان توصیه میکنند هر شش ماه یک بار جرمگیری انجام شود، اما اگر فرد مستعد تجمع جرم باشد، این فاصله ممکن است کوتاهتر هم بشود.
مشاوره و جرم گیری دندان در تهران گیشا
جرمگیری دندان یک روش مؤثر و ایمن برای حفظ سلامت دهان و دندانها است که با رعایت مراقبتهای بعد از درمان میتواند اثر بلندمدت داشته باشد. تحقیقات نشان میدهند افرادی که برنامه منظم جرمگیری را دنبال میکنند و به بهداشت روزانه دهان توجه میکنند، تا ۴۰٪ کمتر در معرض التهاب لثه و تشکیل پلاک مجدد قرار میگیرند.
استفاده از ابزارهای مکمل مانند واترفلاسر، مسواک نرم و نخ دندان باعث میشود حتی کسانی که ارتودنسی یا ترمیمهای لمینت و کامپوزیت دارند، بتوانند بهداشت دهان خود را به بهترین شکل حفظ کنند. رعایت نکات ساده تغذیهای و پرهیز از مواد غذایی و نوشیدنیهای آسیبرسان، نتیجه جرمگیری را ماندگارتر میکند.
اگر میخواهید تجربهای حرفهای و ایمن از جرمگیری دندانها داشته باشید، میتوانید با مرکز دندانپزشکی گیشا آرام تماس بگیرید و از مشاوره رایگان در مورد سلامت دهان و وضعیت دندانهای خود بهرهمند شوید. تیم متخصص ما با رعایت استانداردهای بالای بهداشتی و استفاده از تکنیکهای روز دنیا، همراه شماست تا سلامت و زیبایی لبخندتان را تضمین کند.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه: جرم گیری دندان کامپوزیت شده
منابع:
clevelandclinic | dimensionsofdentalhygiene | ems-dental
