روکش دندان چیست
از آنجا که دندان ها همیشه در معرض آسیب های شکستگی و پوسیدگی قرار دارد، روکش دندان یا کراون دندان یکی از رایج ترین و محبوب ترین خدمات دندان پزشکی است.
روکش دندان(کراون دندان)، کلاهک یا تاج سفید رنگی شبیه دندان طبیعی با هدف ترمیم و زیبایی است که آن را روی دندان‌های اصلی می‌چسبانند و جایگزین تاج آن می شود. این نوع پروتز ثابت باید توسط دندانپزشک قالب گیری شود. برای دندان هایی که قابل ترمیم نباشند یا میزان پوسیدگی آن به حدی باشد که قابلیت پر کردن نداشته باشد، باید از کراون دندان استفاده شود.
انواع روکش دندان
امروزه انواع مختلفی از روکش دندان وجود دارد که معمولاً افراد پس از تشخیص ضرورت روکش کردن دندان ، به فکر انتخاب نوع روکش با در نظر گرفتن هزینه و ویژگی های آن می افتند. در اینجا، به بررسی انواع روکش دندان خواهیم پرداخت.
روکش دندان زیرکونیا
دی‌اکسید زیرکونیوم که با نام زیرکونیا نیز شناخته میشود، یک اکسید سفید کریستالی از زیرکونیم است.زیرکونیا ماده جدیدی است که مقاومت فلز و زیبایی سرامیک را همزمان دارد. به همین علت، امروزه به طور گسترده در دندانپزشکی به عنوان روکش استفاده می شود.
از مزایا روکش زیرکونیا می توان به این موارد اشاره کرد :
- ظاهر طبیعی و زیبایی
- استحکام زیاد و حفاظت مطلوب از دندان اصلی
- مقاومت در برابر لکه و تغییر رنگ
- عدم واکنش آلرژیک و زیست سازگار بودن آن
- مقاومت در برابر تغییرات دما
روکش سرامیکی دندان
روکش سرامیکی دندان از یک ماده چینی به نام پرسلن ساخته شده است که از نظر ظاهری بسیار شبیه به دندان طبیعی می باشد. روکش‌های تمام سرامیکی دندان احتیاج به مراقبت بالایی دارند و در صورت عدم رسیدگی، آسیب پذیری بالایی آن ها به شدت افزایش می یابد.
از مزایا روکش زیرکونیا می توان به این موارد اشاره کرد :
- استحکام و دوام بالا
- داشتن ظاهر طبیعی
- مقاومت در برابر تغییر رنگ و لکه
این نوع روکش علیرغم داشتن مزایا فوق دارای معایب زیر نیز می باشد :
- استحکام ضعیف تر نسبت به روکش های زیرکونیا
- احتیاج به مراقبت بالا
- قابل استفاده نبودن برای بیمارانی که از دندان قروچه رنج می برند
روکش ایمپلنت
به طور کلی روکش ایمپلنت یک پوشش از جنس سرامیک است که نه صرفا جهت زیبایی بلکه برای جلوگیری از آسیب به دندان های ایمپلنت شده و همچنین بهبود قدرت جویدن و تکلم فرد، به کار برده می شود. به لحاظ اینکه روکش دندان با انواع خوراکی و نوشیدنی در تماس است، کیفیت و ماندگاری آن اهمیت فراوانی دارد.
با توجه به وضعیت لثه، استخوان فک و همچنین نیاز بیمار روکش های ایمپلنت در انواع مختلفی تولید و در اختیار آن ها قرار گرفته است. انواع این روکش ها شامل این موارد می باشد :
روکش تمام زیرکونیا
این مدل روکش ایمپلنت، کاملا از زیرکونیا ساخته شده است و از استحکام بسیار بالایی برخوردار است. همین ویژگی بارز سبب شده تا کیفیت و ماندگاری آن نسبت به سایر روکش ها بیشتر باشد. به این ترتیب اگر دنبال بهترین روکش از نظر دوام برای ایمپلنت هستید، پیشنهاد می کنیم این نوع از روکش ایمپلنت استفاده کنید.لازم به یادآوری است که قیمت روکش های دندان تمام زیرکونیا بیشتر از بقیه روکش ها است و همین امر باعث شده تا مصرف کنندگان در خصوص استفاده از این مدل روکش زیبا حساسیت بیشتری داشته باشند.
روکش فریم زیرکونیا
این روکش ایمپلنت نیز از زیرکونیا ساخته شده است. با این تفاوت که فقط پایه روکش از زیرکونیا ساخته شده است و سایر بخش های آن از فلزات و مواد دیگر ساخته شده است. البته این ساختار سبب شده تا این نوع از روکش های ایمپلنت قیمت کمتری در مقایسه با روکش های تمام زیرکونیا داشته باشد. اما باید توجه داشت که از نظر زیبایی، استحکام و مقاومت اصلاً مثل روکش تمام زیرکونیا نیست.
روکش PFM
روکش PFM یکی دیگر از روکش های ایمپلنت موجود در بازار است و بعضی از بیماران این نوع روکش را جهت پوشاندن ساختار دندان های ایمپلنت شده انتخاب می کنند. پایه اصلی این روکش از فلزات گران قیمت ساخته شده و سپس یک روکش سرامیک روی آن قرار گرفته است. قیمت بالای این نوع روکش به دلیل استفاده از فلزات گران قیمت می باشد و اگر قصد انتخاب این نوع روکش ایمپلنت را دارید، این مورد مهم را در نظر بگیرید. روکش های PFM از نظر زیبایی، استحکام و ماندگار در حد مطلوب قرار دارند.
روکش دندان عصب کشی شده
پس از عصب کشی و پرکردن دندان، احتمال دارد که تاج دندان برای نگهداری پرکردگی کافی نباشد یا احتمال شکستن دندان بر اثر فشارهای حاصل از جویدن و شکننده شدن بافت دندان در اثر عصب کشی وجود داشته باشد، در چنین مواقعی از روکش دندان عصب کشی شده استفاده می گردد.
جراحی لثه برای روکش
گاهی دندان ها به علت پوسیدگی عمیق و نفوذ آن به زیر لثه، قابل درمان نمی باشند و در صورت درمان و روکش گذاری بدون انجام جراحی افزایش طول تاج، به دلیل عدم دسترسی به ناحیه پوسیده و باقی ماندن پوسیدگی در عمق دندان، پوسیدگی دوباره رشد کرده و درمان بی نتیجه خواهد شد. طی این جراحی مقداری از لثه یا استخوان و یا هر دو برداشته میشود تا فضای روکش قابل دسترس باشد.
در برخی افراد نیز اندازه لثه به حالت نرمال نبوده و تمام تاج دندان را می پوشاند. جراح لثه طی یک فرایند جراحی لثه افزایش طول تاج دندان را انجام داده و فضا را برای روکش باز می کند.
مراحل روکش دندان
قرار دادن روکش دندان دراین 4 مرحله انجام می شود :
1-تراشیدن و آماده سازی دندان :
برای باز شدن فضا جهت قرار گرفتن روکش لازم است قسمت بیرونی دندان تراش خورده آماده شود. در این مرحله پوسیدگی های دندان برداشته شده و در صورت نیاز به ساختار اضافی برای حمایت از روکش، دندانپزشک ساختار از دست رفته دندان را با استفاده از ماده ترمیمی مناسب بازسازی و آماده قرار دادن روکش می کند.
2-قالب گیری دندان تراش خورده :
در مرحله قالب گیری تعیین شکل و ابعاد روکش انجام می شود. این مرحله می تواند به 2 روش سنتی و مدرن انجام شود. در نهایت قالب تهیه شده، برای درست کردن روکش به لابراتوار فرستاده می شود.
در روش سنتی،ماده ای روی دندان قرار گرفته و شکل و فرم روکش با توجه به آن تعیین می شود اما در روش مدرن از قالب گیری دیجیتال استفاده می شود. به این شکل که یک دوربین در دهان چرخیده می شود و دندان را به خوبی اسکن می کند، سپس به وسیله نرم افزار مخصوص قالب دندان تهیه خواهد شد.
3-جایگذاری روکش موقت :
آماده شدن روکش اصلی حدود 2 هفته زمان می برد بنابراین در این مدت، برای محافظت از دندان و جلوگیری از جابجایی و انحراف آن از روکش موقت استفاده می شود.
روکش موقت از جنس پلاستیک یا فلز است و در مدتی که در دهان قرار دارد ممکن است دندان نسبت عوامل بیرونی از جمله گرما یا سرما حساس باشد، بنابراین نیاز به مراقبت دارد.
4-جایگذاری روکش اصلی :
وقتی روکش اصلی آماده شد، دندانپزشک روکش موقت را که توسط چسب به دندان چسبانده بود جدا کرده و سپس روکش اصلی را جایگزین و با مواد مخصوص محکم می کند.
جمع بندی
روکش دندان، برای دندان های ایمپلنت، عصب کشی شده یا حتی وقتی که میزان پوسیدگی آن به حدی باشد که قابلیت پر کردن نداشته باشد، کاربرد فراوانی خواهد داشت و از آنجا که دندان همیشه در معرض انواع آسیب ها قرار دارد، استفاده از روکش امری اجتناب ناپذیر است. روکش(کراون) انواع مختلفی از جمله زیرکونیا و سرامیکی دارد که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند و استفاده از آن بستگی به شرایط بیمار خواهد داشت. حتی در برخی موارد که شدت پوسیدگی یا آسیب دیدگی دندان زیاد است یا اندازه لثه به حالت نرمال نباشد، قبل از روکش گذاری نیاز به انجام جراحی لثه، جهت مناسب سازی دندان می باشد.اگر دندان شما هم نیاز به روکش دارد، با مرکز دندانپزشکی آرام تماس بگیرید.
