اگر به دنبال راهی برای اصلاح لبخندتان بودهاید، حتماً متوجه شدهاید که گزینههای درمانی بسیار متنوعی برای این کار وجود دارد. برای مثال، در برخی موارد، سفید کردن دندانها برای لبخندی زیبا به سادگی جواب میدهد اما گاهی اوقات برای اصلاح لبخند، دهان باید تقریباً به طور کامل بازسازی شود. در این بین، دو گزینهی سفید کردن دندان و کامپوزیت ونیرها بیش از همه مورد متوجه بودهاند، که اگرچه هر دو درمان مزایای خود را دارند، اما باید ببینید که کدام یک برایتان مناسب است.
بلیچینگ دندان و کامپوزیت ونیرها چیستند و چه کاراییهایی دارند؟
بلیچینگ دندان
بلیچینگ دندان یک عمل زیبایی ساده در دندانپزشکی است، که در آن از یک عامل سفید کننده (پیروکسید هیدروژن یا پروکسید کاربامید) برای سفید کردن دندانها استفاده میشود. به عبارت دیگر، در این درمان، که به آن عمل سفید کردن دندان هم گفته میشود، بدرنگی دندانها از طریق برداشتن لکها و از بین بردن آثار ساییدگی آنها رفع میشود.
اگرچه معمولاً برای به دست آمدن بهترین نتیجه، باید بلیچینگ توسط دندانپزشک انجام شود اما، در بازار گزینههایی هم برای سفید کردن دندانها در خانه وجود دارد که توسط دندانپزشکان تجویز میشوند.
روش دقیق انجام این درمان به نوع بلیچینگ خاصی که انتخاب میکنید بستگی دارد. بلیچینگ در مطب دندانپزشکی، معمولاً یک ساعت یا کمتر طول میکشد، که در آن ژل سفید کننده در یک یا چند نوبت 15 تا 30 دقیقهای روی دندانها مالیده میشود. در خیلی از موارد از یک نور با شدت بالا برای بالا بردن سرعت این پروسه استفاده میشود. بیماران درست بعد از پایان درمان میتوانند نتیجه بلیچینگ دندانهایشان را ببینند.
اگرچه نتیجه بلیچینگ فوری است، اما این نوع درمان راه حل دائمی برای تغییر رنگ دندانهایتان نخواهد بود. غالباً دندانپزشکان سینیهایی برای استفاده در خانه طراحی میکنند که میتوانند اثر درمان را به حداکثر رسانده و طول عمر نتایج را بیشتر کند. به علاوه، بعد از درمان میبایست از مصرف بعضی از خوراکیها و نوشیدنیها خودداری شود.
کامپوزیت ونیر
کامپوزیت ونیرها پوستههایی از جنس کامپوزیت و به رنگ دندان هستند که روی سطح بیرونی دندانها قرار میگیرند. از این ونیرها برای اصلاح مشکلاتی مثل کجی و فاصله زیاد دندانها از یکدیگر و همچنین تغییر رنگ، لبپریدگی، ترک و ساییدگی مینای آنها استفاده میشود. برای نصب کامپوزیت ونیرها میبایست دندان یا دندانهای مورد نظر کمی تراشیده شوند. (البته، ونیرهای جدید به حداقل آمادهسازی نیاز دارند؛ هرچند که همین ونیرها هم از بلیچینگ تهاجمیتر هستند).
روش دقیق ساخت و نصب کامپوزیت ونیرها برای هر بیمار متفاوت است، با این حال عموماً این نوع درمان در دو جلسه و در طول یک دوره شش هفتهای انجام میشود و هر کدام از این جلسهها چند ساعت طول میکشد. در جلسه اول یک ارزیابی تشخیصی از بیمار به عمل میآید تا اطمینان حاصل شود که هیچگونه مشکلی در دهان او وجود ندارد که بر درمان تأثیر منفی بگذارد؛ به علاوه کامپوزیت ونیر مناسب با استفاده از یک چارت رنگ انتخاب میشود. بعضی از دندانپزشکان ساخت ونیرها را به لابراتوارهای دیگر میسپارند، اما برخی دیگر، خودشان با استفاده از فنآوری کَم کَد (CAD/CAM) ونیرها را در همان جلسه اول در مطب میسازند.
بلیچینگ دندان و کامپوزیت ونیرها چه مشکلاتی را میتوانند حل کنند؟
بلیچینگ، همانطور که گفته شد، برای سفید کردن دندانها انجام میشود. این نوع درمان معمولاً برای زردی و لکهای ناشی از خوراکیها و نوشیدنیها به خوبی جواب میدهد. اما، بعضی از رنگهای خاکستری و قهوهای دندانها را به سختی میتوان با محلولهای بلیچینگ معمولی رفع کرد. برای لکهای مقاومتر، کامپوزیت ونیرها گزینه بهتری هستند. به علاوه، در درمان با کامپوزیتها، بیمار میتواند دقیقاً رنگ دلخواهش را برای دندان خود انتخاب کند.
البته، روشنتر کردن رنگ دندانها، فقط یکی از کاربردهای کامپوزیت ونیرها است. آنها همچنین میتوانند مشکلاتی مثل لبپریدگی، ترک، کجی و نامتقارن بودن فواصل بین دندانها را رفع کنند. ونیرها، یک سری پوششهای دندانی هستند که با قالبگیری از دندانهای خود شخص و برای اصلاح یا پوشاندن هرگونه بدشکلی آنها ساخته میشوند.
آیا شما کاندیدای مناسبی برای بلیچینگ یا کامپوزیت ونیرها هستید؟
بلیچینگ دندان یک عمل کم تهاجمی است که شرایط خاصی برای استفاده از آن وجود ندارد. اما با این حال، این درمان برای هر کسی مناسب نیست. مشکلات بهداشتی دهان و دندان میتواند مانع از استفاده از بلیچینگ شوند. برای مثال، اگر شما مبتلا به بیماری لثه بوده یا دندان پوسیده دارید، اول باید این مشکلات را رفع کنید تا بعد بتوانید بلیچینگ دندان را انجام بدهید. مالیدن عامل سفید کننده روی دندانهای معیوب میتواند باعث درد شدیدی شود. به علاوه، اگر دچار لکهای عمقی در لایههای زیری عاج (یا تغییر رنگ داخلی) دندان هستید، با بلیچینگ نمیتوانید به نتیجه دلخواهتان برسید. بلیچینگ نمیتواند همه تغییر رنگها (مثل بدرنگیهای ناشی از تتراساکلین) را رفع کند. در چنین مواردی، معمولاً به استفاده از روشهای درمانی مؤثرتری مثل ونیرها نیاز است.
اینکه بتوانید از کامپوزیت ونیرها استفاده کنید تا حد زیادی به سلامت لبخندتان بستگی دارد. اگر شما هیچگونه مشکلی زمینهای مثل پوسیدگی دندان یا بیماری لثه نداشته باشید، شانس بیشتری برای استفاده از کامپوزیت ونیرها خواهید داشت. با این حال، خواهید دید که دندانپزشکتان نسبت به استفاده از ونیرها به شما هشدار داده یا حداقل درمان جایگزینی را به شما توصیه میکند. دلیل این امر این است که دندانپزشکان همیشه محافظهکارانهترین و کم تهاجمیترین گزینه را اول مطرح میکنند. اغلب اوقات، افراد با وجود داشتن یک لبخند زیبا که هیچگونه مشکل ساختاری ندارد، درخواست استفاده کامپوزیت ونیرها را دارند. اگر شما هم مشکلتان فقط تغییر رنگ دندانهایتان است، گزینه ونیر بهترین گزینه برای شما نیست. چراکه برای این درمان میبایست دندانهایتان تراشیده شده و به طور دائمی تغییر شکل داده شوند؛ به علاوه، ونیرها بسیار گرانتر از بلیچینگ هستند.
روش انجام بلیچینگ دندانها
بلیچینگ دندانها در مطب، پروسه نسبتاً سادهای است. در اینجا، دندانپزشک ابتدا دندانها را تمیز و معاینه میکند. او قبل از شروع پروسه بلیچینگ، هرگونه پوسیدگی یا حفرهای که در دندانها وجود دارد را درمان میکند.
بعد از تمیز کردن دندانها، یک ماده سفید کننده روی دندانها مالیده میشود؛ این ماده مدتی همان جا میماند؛ بعد برداشته میشود و دوباره کمی از آن روی دندانها مالیده میشود. کل پروسه حدود یک ساعت طول میکشد، اما معمولاً برای رسیدن به نتیجه دلخواه به چند جلسه درمان نیاز است.
نتیجه بلیچینگ در مطب، از استفاده از محصولاتی است که در داروخانهها به فروش میرسند بهتر است. دلیل این امر، تکنیکها و محصولات خاصی است که دندانپزشکان در مطب استفاده میکنند که برخی از آنها عبارتند از:
- ژل بلیچینگ با قدرت و تأثیر حرفهای
- لامپهای مخصوص که به بلیچینگ سرعت میدهند.
- سفید کنندههای فعال، که در مواردی که مشکل حساسیت وجود دارد به جای لامپ از آنها استفاده میشود.
- بلیچینگ با استفاده از لیزر
این محصولات، در صورتی که به درستی استفاده نشوند، میتوانند خطرناک باشند و برای همین است که فقط متخصصین اجازه استفاده از آنها را دارند. دندانپزشکان با انجام اقدامات احتیاطی خاصی، در طول درمان از دهان، لثهها و چشمهای بیمار محافظت میکنند. به علاوه، مزیت بلیچینگ در مطب این است که غالباً پروسه آن سریعتر بوده و نتایجی که به دست میآید نسبت به درمان در خانه یکنواختتر است.
روش انجام کامپوزیت ونیرها
نصب کامپوزیت ونیرها، نسبت به بلیچینگ تهاجمیتر است. دندانپزشک برای آمادهسازی دندان جهت نصب ونیر میبایست مقدار خیلی کمی از مینای سطح جلویی آن را بتراشد. سپس، ونیر مستقیماً به دندان چسبانده شده و جای بخشی از مینای دندان را میگیرد.
برای نصب کامپوزیت ونیرها میبایست بیمار دندانها و خصوصاً مینای دندان سالمی داشته باشد. برداشتن مقداری از مینای دندانی که سلامتش را از دست داده میتواند باعث مشکلات دیگری شود.
اگرچه برای کامپوزیت ونیرها باید بخشی از مینای دندان برداشته شود، اما عموماً مقدار آن از آنچه برای لمینت سرامیکی دندان برداشته میشود کمتر است. بعد از این مرحله دندانپزشک ماده کامپوزیت را روی دندان اِعمال میکند. سپس او از دندان قالبگیری کرده و به کامپوزیت اضافه شده شکل میدهد، تا جاییکه ظاهر و شکل و اندازه مناسب به دست بیاید.
پروسه انجام کامپوزیت ونیرها، بسته به نوع ونیر استفاده شده (کامپوزیت ونیر مستقیم یا غیرمستقیم) میتواند چندین ساعت طول کشیده و به چند جلسه درمان نیاز داشته باشد.
بلیچینگ و کامپوزیت ونیرها، هر کدام چقدر دوام دارند؟
در روش سفید کردن دندانها، بیمار میتواند بهبودی را فوراً ببیند اما، نتیجه آن دراز مدت نیست. دندانپزشک، ممکن است به عنوان مکمل درمان در مطلب، سینیهای سفید کننده خانگی را هم تجویز کند. هرچند که با این حال هم، نتیجه درمان طولانی مدت نخواهد بود. به علاوه، دندانهایی که توسط متخصص سفید شدهاند هم به مرور زمان دوباره لک میگیرند و معمولاً بعد از 1 تا 2 سال، بیمار مجبور میشود که برای تکرار درمان به مطب دندانپزشکی مراجعه کند.
در مقابل، کامپوزیت ونیرها میتوانند تا 7 سال دوام داشته باشند. این ونیرها، اگرچه قوی هستند، اما در عین حال بسیار نازک بوده و ممکن است آسیب ببینند. گاهی اوقات، ونیرها به خاطر دندانقروچه یا جویدن چیزهای سفتی مثل یخ یا ناخن خود بیمار لبپریده شده یا شل میشوند و میافتند. دندانپزشک غالباً میتواند ونیر آسیبدیده را ترمیم کند، خصوصاً اگر از ماده کامپوزیتی ساخته شده باشد.
مقایسهی عوارض بلیچینگ دندان و عوارض کامپوزیت ونیر
عوارض بلیچینگ دندانها
اگرچه ژل سفید کننده، در صورت استفاده صحیح، با ریسک بسیار ناچیزی همراه خواهد بود، اما اثرات آن میتواند باعث ناراحتی موقت بیمار شود. شایعترین عوارض جانبی این ژلها عبارتند از:
- افزایش حساسیت: معمولاً در طول 24 تا 48 ساعت اولیه بعد از انجام بلیچینگ بیمار دچار افزایش حساسیت در ناحیه دندانها میشود. میزان این حساسیت در بین بیماران متفاوت بوده و تا حد زیادی به حساسیت قبلی هر بیمار بستگی دارد. برای مثال، دندانهای دارای مینای نازکتر یا حفره، در طول این مدت با شدت و به دفعات بیشتری دچار ناراحتی میشوند. در اکثر موارد، وقتی که دندانها در معرض گرما یا سرما قرار میگیرند، مثل موقع خوردن و نوشیدن، این حساسیت افزایش پیدا میکند.
- سوزش لثهها: ژل سفید کننده نباید با بافتهای نرمی مثل لثهها تماس پیدا کند و به همین خاطر دندانپزشک اقدامات لازم را برای جلوگیری از این کار انجام میدهد. با این حال، ممکن است مقدار ناچیزی از ژل به نحوی با بافت لثه نزدیک خود تماس پیدا کند. در این حالت، لثه دچار یک سوختگی جزئی شده و در نتیجه رنگ آن تغییر کرده و تحریکپذیر میشود. البته، این مشکل غالباً ظرف یک یا دو روز خودبخود رفع میشود.
عوارض کامپوزیت ونیر
کامپوزیت ونیر مانند بلیچینگ به طور کلی پروسهای ایمن شناخته میشود و مورد تأیید مراجع رسمی دندانپزشکی میباشد. اما با وجود تمام مزایایی که دارد، کامپوزیت ونیر معایبی نیز دارد و ممکن است با عوارض جانبی خفیفی همراه باشد. برخی از این عوارض جانبی در پایین آورده شده است:
- ضعیف بودن ماده مورد استفاده و لبپریده شدن ونیر به خاطر خوردن خوراکیهای سفت
- حساس شدن دندانها به دلیل برداشته شدن مقداری از مینای آنها
- ناراحتی کلی دندانها
- التهاب لثهها
- رنگ ونیر ممکن است با دندانهای کناری کاملاً یکسان نباشد.
- مشکلات مربوط به جا نگرفتن ونیرها در موقعیت صحیحشان
مقایسه هزینه بلیچینگ دندانها و کامپوزیت ونیرها
تنها شباهتی که بلیچینگ دندانها و کامپوزیت ونیرها دارند این است که هر دو میتوانند رنگ دندانها را روشنتر کنند. اما، ونیرها علاوه بر رفع بدرنگی دندانها، راه حلی طولانی مدت هستند که مطابق با شکل و اندازه دندانهای هر بیمار ساخته میشوند و همین باعث میشود که آنها بسیار گرانتر از بلیچینگ باشند.
بلیچینگ برای شما مناسب است یا کامپوزیت ونیرها؟
کامپوزیت ونیرها گران بوده اما دوام خیلی زیادی دارند. آنها همچنین میتوانند چند مشکل دندانها را یکجا حل کنند، مثل تغییر رنگ، لبپریدگی و یکسان نبودن فواصل بین دندانها. البته، استفاده از آنها شکل دندانها را برای همیشه تغییر میدهد.
سفید کردن دندانها در مطب دندانپزشکی یک عمل ساده، ایمن و مؤثر است. ریسکهای آن بسیار کم و قیمت آن مناسب است. البته، برای بعضی تغییر رنگها جواب نمیدهد. همچنین، با این روش نمیتوان کجی و فاصله بین دندانها را اصلاح کرد و باید هر چند سال یک بار آن را تکرار کرد.
بهترین تصمیمات در زمینه زیبایی را زمانی میتوان گرفت که مهمترین عواملِ مد نظر بیمار هم سبک و سنگین شوند. تصمیم در مورد انتخاب بین بلیچینگ و کامپوزیت ونیرها هم از این قاعده مستثنی نیست. بنابراین، مشورت با دندانپزشک باعث خواهد شد که بهترین و منطقیترین تصمیم را اتخاذ کنید.
