مینی ایمپلنتهای دندانی ساختاری مشابه ایمپلنتهای معمولی دارند اما کوچکتر از آنها هستند. بر خلاف ایمپلنتهای معمولی، مینی ایمپلنتها از یک پیچ یکتکه تشکیل شدهاند که قطر آن کمتر از 3 میلیمتر بوده و انتهایی توپیشکلی دارند که بعد از کاشت، بیرون از استخوان فک باقی میماند.
مینیایمپلنتهای دندانی به همان اندازهی ایمپلنتهای سنتی، کارایی دارند اما از آنجایی که کوچکتر از آنها هستند، مزایای بیشتری نیز دارند که یکی از این مزایا، کمتر دخیلبودن جراحی در این روش است.
مینی ایمپلنت چیست؟
همانطور که پیشتر نیز گفته شد، مینیایمپلنت نوعی از ایمپلنت دندانی است که قطری کمتر از 3 میلی متر دارد و کاملا یکتکه است. یکی از بیشترین کاربردهای مینیایمپلنت، جایگزینی دندانهای پیشین تحتانی (ثنایا) ازدسترفته است که در اینجا قطر کوچک مینیایمپلنتها به دلیل کمبود فضا، مزیت محسوب میشود. عدم استحکام مکانیکی مینیایمپلنت در جایگزینی دندانهای این قسمت مشکلی ایجاد نمیکند چرا که فشار ناشی از جویدن در دندانهای پیشین تحتانی (ثنایا) کم است. با اینحال، مینیایمپلنتها تنها در صورتی قابل استفاده هستند که نیازی به تغییر زاویه ایمپلنت یا اصلاح و سفارشیسازی اباتمنت نباشد. این امر به این دلیل است که مینیایمپلنتها یکتکه هستند و بنابراین امکان تغییر یا سفارشیسازی اباتمنت در آنها وجود ندارد.
یکی از دیگر ویژگیهای متمایز کنندهی مینیایمپلنتهایدندانی، یکتکه بودن آنهاست. در مینیایمپلنت، اباتمنت به بدنهی ایمپلنت متصل است و قابل جداسازی نیست. عدم قابلیت تعویض یا جداسازی اباتمنت مینیایمپلنت به این معنی است که امکان تجدید یا ترمیم این بخش از ایمپلنت، از نظر بالینی بسیار محدود است.
تفاوت بین مینی ایمپلنت و ایمپلنت استاندارد یا معمولی
ایمپلنتهایدندانی دو فرم دارند: ایمپلنتهای استاندارد (معمولی) و مینی ایمپلنتها که به اختصار به آنها MDIs (mini dental implants) به معنای مینیایمپلنتهایدندانی، گفته میشود. اصلیترین تفاوت میان ایمپلنتهای استاندارد و مینیایمپلنتها در اندازه، دوام و عملکرد آنهاست.
ایمپلنت های سنتی یا همان استاندارد، معمولاً از دو قطعه به قطر 3.25 الی 5 میلیمتر تشکیل میشوند و بوسیلهی یک پیچ خارجی در حفرهی استخوانی قرار میگیرند.
مینی ایمپلنت ها یک پیچ یک تکه با قطر کمتر از ۳ میلی متر هستند که انتهایی توپی شکل و گرد بخصوصی دارند که این انتها بعد از کاشت، بیرون از استخوان فک باقی میماند. به دلیل این اندازه ی کوچک، به آنها مینی ایمپلنت های دندانی (Mini dental implants- NDIs) یا ایمپلنت های باریک با قطر کوچکتر (small diameter or narrow diameter implants- SDIs) نیز گفته میشود.
هم ایمپلنت های سنتی(معمولی) و هم مینی ایمپلنت ها، هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. اینکه آیا در کل ایمپلنت دندان روش مناسبی برای شماست و یا اینکه کدام نوع ایمپلنت برای شما بهتر است، به وضعیت دهان و دندان شما بستگی دارد.
فقط یک دندانپزشک مجرب میتواند تعیین کند که کدام روش ایمپلنت برای شما مناسب است.
مینی ایمپلنت چه مزایایی دارد؟
میتوان از مینی ایمپلنت های دندانی برای جایگزینی یک یا چندین دندان از دست رفته، یا برای تثبیت پروتز دندان مصنوعی استفاده کرد.
مزایای مینی ایمپلنت عبارتند از:
- جراحی کم تهاجمی تر: مینی ایمپلنت را میتوان حتی با استفاده از بی حسی موضعی نیز کاشت. این روش نسبت به ایمپلنت سنتی کم تهاجمی تر است و ممکن است درد کمتری نیز داشته باشد.
- بهبودی سریعتر: اندازه کوچک ایمپلنت ها و روش کاشت کم تهاجمی، به این معنی است که شما روند بهبودی سریعتری خواهید داشت.
- هزینه ی کمتر: هزینه کاشت مینی ایمپلنت ممکن است متغیر باشد اما در کل نسبت به ایمپلنت های سنتی، ارزانتر است.
- به حجم کمتری از استخوان فک نیاز است: در ایمپلنت سنتی، استخوان فک باید حجم معینی داشته باشد تا بتوان ایمپلنت را داخل آن قرار داد. اما در مینی ایمپلنت به حجم زیادی از استخوان فک نیاز نیست. به همین دلیل مینی ایمپلنت روش مناسبی برای افرادی است که به دلیل پوسیدگی دندان، آسیب و پوکی استخوان یا هر دلیل دیگری، حجم استخوانی فک خود را از دست داده اند.
- حتی بدون پیوند استخوان نیز قابل انجام است: در ایمپلنت سنتی، افرادی که حجم استخوانی کافی را ندارند باید قبل از کاشت ایمپلنت، پیوند استخوان فک انجام دهند. پیوند استخوان رویه ای است که ممکن است بهبودی آن ۱ سال نیز طول بکشد. استفاده از مینی ایمپلنت نیاز به پیوند استخوانی را رفع میکند.
- نتایج سریعتر: در روش سنتی، باید بارها ویزیت شوید. به این دلیل که تا زمانی که فک و لثه ی شما بطور کامل بهبود نیابند، نمیتوان دندان های جایگزین را روی پیچ های ایمپلنت سنتی قرار داد. با این حال، در مینی ایمپلنت میتوان دندان های جایگزین را در همان روز کاشت ایمپلنت بروی انجام داد.
- می توان آن را در نواحی کوچکتر دهان نیز کاشت: مینی ایمپلنت ها اغلب بهترین انتخاب برای کاشت در فضاهای باریک و همچنین برای افرادی با فک های کوچکتر هستند.
- کاشت و تعمیر آن درد کمتری دارد: اندازه کوچک مینی ایمپلنتها باعث میشود که هم کاشت و هم ترمیم آن نسبت به ایمپلنتهای سنتی درد کمتری داشته باشد.
- نسبت به بریج یا پروتز دائمی تر است: بریج و پروتز (دندان مصنوعی) ممکن است برای افرادی که دندان های خود را از دست داده اند موثر باشند، اما نمیتوانند به اندازه ی مینی ایمپلنت ها یا ایمپلنت های سنتی دائمی باشند.
- از افتادگی صورت جلوگیری می کند: قرارگیری مینی ایمپلنت در استخوان فک موجب میشود که دندان ها و فک بتوانند موقعیت قبلی خود را حفظ کنند.
چه کسی کاندیدای مناسبی برای کاشت مینی ایمپلنت است؟
مینی ایمپلنت برای هر کسی هم مناسب نیست. مینی ایمپلنت ها بخصوص برای کودکان یا برای افرادی که استخوان فک و دهانشان بطور کامل رشد نکرده است، مناسب نیستند. به این دلیل که ممکن است ایمپلنت با رشد استخون، توسط استخوان فک احاطه شده و جابجا شود. همچنین، مینی ایمپلنت برای افرادی که عادت به دندان قروچه کردن دارند مناسب نیستند.
افرادی که بیماری های خاصی دارند نیز نمیتوانند مینی ایمپلنت دریافت کنند، این مورد شامل افرادی میشود که به بیماری های زیر مبتلا هستند:
- دیابت
- بیماری عروقی
- بیماری هموفیلی و سایر اختلالات انعقادی خون
- انواع بیماریهای استخوانی
- پریودنتیت (التهاب مزمن لثه)
- ابتلا به بیماری ها یا شرایطی که بر بهبود زخم یا استخوان تأثیر می گذارد
برخی از عوامل مربوط به سبک زندگی شخصی و مصرف برخی داروها نیز میتوانند فرد را از دریافت مینی ایمپلنت محروم کنند، این عوامل عبارتند از:
- سیگاری بودن
- بهداشت ضعیف دهان و دندان
- مصرف هر گونه داروی ضد انعقادی خون
- مصرف هرگونه دارویی که روند بهبودی استخوان را کند سازد.
- افرادی که در حال دریافت شیمی درمانی یا پرتودرمانی هستند.
مینی ایمپلنت به اندازه ی ایمپلنت های سنتی، به حجم استخوانی فک زیادی نیاز ندارد؛ اما باز هم باید مقداری تراکم در استخوان فک وجود داشته باشد. این بدان معناست که اگر دچار پوسیدگی شدید دندان و تحلیل استخوانی باشید، ممکن است این روش برای شما کارساز نباشد.
افرادی که لثه های فرورفته ای دارند یا لثه های آنها آسیب دیده، ممکن است نتوانند مینی ایمپلنت دریافت کنند.
کاشت مینی ایمپلنت دندان چگونه انجام می شود؟
اولین گام در کاشت ایمپلنت، عکسبرداری از دندان با اشعه ایکس است. این عکس به دندانپزشک نشان میدهد که ایمپلنت ها دقیقا در چه نقطه ای باید کاشت شوند.
پس از عکسبرداری و ارزیابی آن، دنداپزشک مراحل زیر را انجام خواهد داد:
- از بی حس کننده موضعی برای بی حس کردن لثه و فک استفاده میکند.
- یک سوراخ کوچک در فک ایجاد میکند.
- ایمپلنت را در این حفره قرار میدهد.
- ایمپلنت را محکم کرده و در جای خود سفت میکند.
- دندان جایگزین را به پایه ایمپلنت وصل میکند.
- دندانپزشک طی اقداماتی از قرارگیری و کاشت صحیح ایمپلنت مطمئن میشود.
در اکثر موارد، مینی ایمپلنت ها در روی سطح لثه قرار میگیرند و نیازی به ایجاد سوراخ در استخوان نیست چرا که رزوههای پیچ، استخوان فک را میگیرند. همچنین در مینی ایمپلنت نیازی به بخیه نیست.
مراحل دقیق کاشت مینی ایمپلنت میتواند بسته به نیازهای دندانی شما کمی متفاوت باشد. اگر به چندین مینی ایمپلنت نیاز داشته باشید ممکن است قبل از قرارگیری دندان ها نیاز باشد که تمامی ایمپلنت ها در جای خود کاشت شوند.
اقدامات مراقبتی بعد از کاشت مینی ایمپلنت
دندان های کاشته شده به روش ایمپلنت نیز درست همانند دندان های طبیعی به مراقبت نیاز دارند و رعایت بهداشت دهان و دندان جزو ضروریات مراقبت از آنهاست. این بدان معناست که شما باید روزانه حداقل ۲ مرتبه مسواک بزنید و بطور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید. در صورت ایجاد پلاک و جرم در اطراف دندان ها، دندانپزشک شما ممکن است به شما توصیه کند که از خمیردندان های حاوی فلوراید یا از دهانشویه مخصوص استفاده کنید.
اکنون شما اطلاعات خوبی از مینی ایمپلنت ها دارید. اگر بدنبال راهی برای جایگزینی دندان های از دست رفته ی خود هستید و حجم استخوانی کافی برای انجام سایر ایملپنت ها ندارید، میتوانید از مینی ایمپلنت ها استفاده کنید. کاشت دندان به روش مینی ایمپلنت، گزینه ی مناسبی است و در عین حال اررزانتر و سریعتر از سایر روش هاست. دندانپزشک شما تعیین خواهد کرد که کدام روش کاشت برای شما مناسب است. ایمپلنت های دندانی لبخندی زیبا و دندان هایی سالم را برای شما به ارمغان خواهند آورد.
دوام و طول عمر مینی ایمپلنت های دندانی و نحوه ی افزایش طول عمر آنها
پاسخ مشخصی در مورد مدت زمان دوام و ماندگاری مینی ایمپلنت ها وجود ندارد اما عواملی هستند که بر طول عمر آنها تاثیر دارند. تحقیقات نشان میدهند که مینی ایمپلنت ها نیز به همان اندازه ی ایمپلنت های سنتی دوام دارند. با این حال، برخی از عوامل کلیدی که میتوانند طول عمر ایمپلنت ها را افزایش دهند، عبارتند از:
بهداشت دهان و دندان: اگر بهداشت دهان و دندان بخوبی رعایت شود و روزانه اقدامات لازم برای حفظ بهداشت دهان و دندان انجام شود، ایمپلنت ها ماندگاری طولانی تری خواهند داشت. رعایت بهداشت دهان و دندان تضمین میکند که هیچ نوع باکتری، به ایمپلنت یا دندان کاشته شده آسیبی نزند و در نتیجه طول عمر آنها افزایش یابد.
ملایمت در استفاده: جویدن ناخن یا استفاده از دندان به عنوان ابزاری برای باز کردن سر بطری ها، جزو عادت های مخربی هستند که به دندان و ایمپلنت ها آسیب میزنند. مینی ایمپلنت ها نیز قوی و با دوام هستند اما اگر بدرستی از آنها مراقبت نشود، فرسوده خواهند شد.
آیا مینی ایمپلنت ها به قدری قوی هستند که بتوانند نیرو و فشار حاصل از گاز گرفتن را تحمل کنند؟
توانایی ایمپلنت در تحمل نیرو و فشار حاصل از گاز گرفتن به سطح کلی آن بستگی دارد. از آنجایی که مینی ایمپلنت ها بسیار باریک هستند، پس باید از ایمپلنت های بلندتر در این روش استفاده کرد. از طرفی، استفاده از مینی ایمپلنت های بلندتر، احتمال آسیب دیدن ساختارهای حیاتی را به شدت افزایش میدهد.
مینی ایمپلنت های بلند در حین کاشت به عصب دندانی فک پایین آسیب میرسانند. در نتیجه فرد بخاطر این آسیب دچار بی حسی دائمی در فک و لب پایین خود میشود. با قرارگیری مینی ایمپلنت های بلند در فک بالا، سینوس سوراخ شده و در نتیجه باعث شکست ایمپلنت و عفونت مزمن سینوس میشوذ. قرارگیری مینی ایمپلنت ها در فک پایین نیز منجر به آسیب به عصب دندانی فک پایین شده و در نتیجه باعث بی حسی دائمی لب پایین خواهند شد.
آیا روش کاشت مینی ایمپلنت نسبت به ایمپلنت های معمولی کم تهاجمی تر است؟
فرآیند کاشت مینی ایمپلنت یک روش کم تهاجمی است که نیازی به انجام عمل جراحی نیست زیرا اکثر آنها بدون باز کردن لثه و طی مدت چند ساعت انجام میشود. با توجه به کم تهاجمی بودن کاشت مینی ایمپلنت فرآیند بهبود نیز طی مدت چند روز سپری خواهد شد. با این حال، این روش های جراحی، جراحی کور هستند و در نتیجه احتمال بروز عوارض جانبی و شکست در آنها تا حدودی بیشتر است.
مینی اسکرو برای مینی ایمپلنت دندان در ارتودنسی
مینیاسکروها یا دستگاههای انکوریج موقت (TAD) ابزارهایی هستند که در ارتودنسی به منظور تقویت انکوریج برای حمایت از دندانهای نیازمند ارتودنسی، به طور موقت درون استخوان کاشته میشوند. این ابزار از تیتانیوم ساخته شده و بر اساس کاربردهای مختلف، طرح های مختلفی نیز دارد. هنگامی که مینی ایمپلنت ها به درستی در جای خود قرار میگیرند، میزان موفقیت بالایی خواهند داشت، زیرا این ابزار مانند لنگر اسکلتی محکمی، عمل میکنند.
محدودیت های کاشت مینی ایمپلنت
1) مینی ایمپلنت دارای یک اباتمنت کوچک است که مستقیما به بدنه ایمپلنت متصل است. این امر باعث صرفه جویی در هزینه میشود اما از طرف دیگر، محدودیت زیادی برای دندانپزشک جهت ساخت تاج و پل در بالای آن ایجاد میکند. از سوی دیگر، ایمپلنت های سنتی امکان استفاده از انواع اباتمنت های سفارشی سازی شده در اندازه ها، شکل ها و زاویه های مختلف را فراهم میکنند که این امر باعث میشود تاج ها و بریج های بهتری را بتوان برای آنها استفاده کرد.
2) مینی ایمپلنت ها باریکتر از گردن ساختار دندان های طبیعی هستند. از اینرو، ساخت تاج های دندانی با ظاهر بسیار طبیعی تر برای مینی ایمپلنت ها میسر نیست.
معایب مینی ایمپلنت های دندانی
در اغلب موارد، مینی ایمپلنت های دندانی موقتی هستند و نمیتوان از آنها به عنوان جایگزین دائمی برای دندان های از دست رفته استفاده کرد. در واقع، اغلب ارتودنتیستها، مینی ایمپلنت را لنگرگاه موقت مینامند و از آن به عنوان جایگزینی برای ایمپلنت های سنتی استفاده میکنند. کاشت مینی ایملپنت از طرفی، سریع است اما بدان معنا نیست که میتواند برای مدت طولانی در دهان شما دوام بیاورد.
عوارض جانبی موقت کاشت مینی ایمپلنت های دندانی
- تورم لثه و صورت که ممکن است تا ۴۸ ساعت باقی بماند.
- کبودی صورت و لثه که ممکن است چند روز طول بکشد.
- درد و ناراحتی که معمولاً بیشتر از دو هفته طول نمی کشد.
- خونریزی جزئی که می تواند تا 24 ساعت طول بکشد.
هزینه مینی ایمپلنت دندان
قیمت مینی ایمپلنت به عوامل مختلفی بستگی دارد که برخی از این عوامل در پایین آورده شده است:
- جنس ایمپلنت استفاده شده
- جنس روکش یا تاج ایمپلنت
- تعداد ایمپلنت مورد نیاز
- نیاز به انجام پروسه های جانبی برای انجام موفق ایمپلنت
- منطقه و شهر کلینیک دندانپزشکی یا مطب دندانپزشک